Aby ogarnąć ogromną ofertę obuwia i zrozumieć jakie buty do biegania są nam potrzebne, można podzielić je na kilka typów o różnym przeznaczeniu i właściwościach. Pomocny może być w tym krótki opis tych kategorii:
Najpopularniejsze buty do biegania to tzw. buty treningowe . Przeznaczone są do niezbyt szybkich, ale długotrwałych, jednostajnych biegów. Zazwyczaj są to buty o niezłym poziomie amortyzacji , niekiedy też wyposażone w elementy stabilizacyjne (np. podparcie dla nadpronatorów). Dedykowane są głównie osobom lądującym w czasie biegu na pięcie. Świetnie nadają się dla biegaczy początkujących. Zwykle nie są zbyt lekkie, ale za to stosunkowo trwałe. Spadek pięta/palce, czyli różnica grubości podeszwy pod przodostopiem i pod piętą, jest stosunkowo duży - wynosi zwykle około 10 mm. Treningowe buty do biegania mają też często dość sztywną konstrukcję, stabilizującą stopę w czasie przetoczenia po podłożu.
SklepBiegowy.comButy startowe przeznaczone są do szybkich treningów i startów w zawodach, a dedykowane są nieco bardziej zaawansowanym biegaczom. Powinny być używane równolegle (naprzemiennie) z butami treningowymi. Ze względu na nieco mniejszą trwałość butów startowych, użytkownik powinien decydować się na ich założenie wtedy, kiedy chce biec naprawdę szybko. Amortyzacja jest w nich na mniejszym poziomie, bo tu priorytetem jest dynamika biegu, a nie ochrona stawów. Buty startowe są lekkie i zwykle nie ma w nich elementów stabilizujących. Dla początkującego biegacza będą mało użyteczne, dla doświadczonego i szybciej biegającego są bardzo pomocne przy próbie pobicia rekordu życiowego czy w walce o podium biegu ulicznego. Spadek pięta/palce jest nieco niższy niż w butach treningowych, zwykle zawiera się w przedziale 4-10 mm.
Jeśli nie wiesz jakie buty do biegania wybrać - startowe czy treningowe, możesz pomyśleć o kategorii pośredniej. Buty treningowo-startowe to całkiem spora grupa przejściowa pomiędzy butami treningowymi a startowymi. Wiele zależy tu od samego użytkownika. But z tej grupy może być np. startówką do maratonu dla umiarkowanie zaawansowanego joggera o wadze np. 85 kg, a może też być codziennym butem treningowym dla wyczynowca, ważącego 60 kg. Buty treningowo-startowe są nieco cięższe od startowych, ale lżejsze od treningowych.
SklepBiegowy.comButy naturalne to buty do biegania z lądowaniem na przedniej części stopy. Przy tej technice mniej obciążany jest układ stawowy biegacza, za to mocniej zaangażowane są mięśnie nóg, szczególnie mięśnie łydek i ścięgno Achillesa . Działają one jak naturalny amortyzator, nie potrzeba wtedy amortyzacji w butach, zwłaszcza pod piętą. W butach do biegania naturalnego spadku pięta/palce nie ma wcale lub jest on bardzo mały. Zawiera się w przedziale 0-4 mm. Buty takie są też bardzo plastyczne, pozbawione sztywnych elementów stabilizujących. O ile w butach dla osób lądujących na pięcie mamy często sztywne zapiętki, o tyle w butach do biegania naturalnego są one miękkie. Buty takie wyróżniają się także lekkością.
BUTY DO BIEGANIA - CZY WIESZ O NICH WSZYSTKO? [QUIZ]
Kolce lekkoatletyczne to buty przeznaczone do biegania na krótkich i średnich dystansach (od kilkuset metrów do kilku kilometrów), niemal całkowicie pozbawione amortyzacji (kolce sprinterskie wcale jej nie mają), ale za to wyposażone w przedniej części podeszwy we wkręty, mocowane gwintem w gniazdach w podeszwie. Kolce na nawierzchni tartanowej lub ziemnej pozwalają na pozbawione poślizgu, dynamiczne odbicie się od podłoża przednią częścią stopy. Oczywiście w kolcach tych należy biegać tylko z lądowaniem na przedniej części stopy. Nie należy w nich poruszać się po twardych nawierzchniach, ze względu na ryzyko uszkodzenia wkrętów. To propozycja dla wyczynowych biegaczy na szybkie treningi i zawody.
Buty trailowe przeznaczone są do biegania po wymagających nawierzchniach naturalnych, takich jak błoto, piach, śnieg, kamienie, trawa, na których dodatkowym czynnikiem jest nachylenie terenu. Wyróżniają się solidnością konstrukcji cholewki, która powinna być odporna na uderzenia i zaczepienia przez występy podłoża oraz roślinność. Podeszwa jest bardziej urzeźbiona niż w butach przeznaczonych do biegania po twardych nawierzchniach. Ze względu na miękkość podłoża poziom amortyzacji butów trailowych jest zwykle niższy niż butów szosowych. Buty terenowe dedykowane do biegania po miększych nawierzchniach , takich jak piach, błoto, śnieg, mają stosunkowo giętką podeszwę, ale jej urzeźbienie jest głębokie, co pozwala na uniknięcie poślizgu na stromym, błotnym stoku. Buty uwzględniające też twardsze podłoże naturalne, takie jak skały czy rumowiska kamieni, mają podeszwę znacznie sztywniejszą (żeby po długim biegu po nierównym a twardym terenie nie bolał spód stopy), a urzeźbienie jest nieco płytsze niż w butach do miękkiego podłoża naturalnego.
SklepBiegowy.comW okresie zimowym komfort stopie biegacza zapewnia membranowa wyściółka od wewnętrznej strony cholewki, najczęściej z materiału Gore-Tex. Membrana pozwala na wydostawanie się na zewnątrz wilgoci z potu, natomiast nie pozwala na przedostawanie się wody z zewnątrz do buta. Buty z goretexem mają język zszyty z cholewką , dzięki czemu podwyższony jest poziom nieprzemakalności. Biegając w zimowej chlapie nie mamy wrażenia marznących, przemoczonych stóp. Buty z membraną są nieco mniej przewiewne niż buty jej pozbawione, dlatego w okresie letnich upałów nie będą się najlepiej sprawdzać. Buty z goretexem dedykowane są osobom biegającym w warunkach jesienno-zimowych, po mokrym podłożu.
Jan Goleń Sklep Biegowy ERGO www.sklepbiegowy.com