Rowerowy FAQ - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące tego, jak jeździć rowerem zgodnie z prawem

Czy kask jest obowiązkowy? Czy muszę jechać po drodze rowerowej? Kiedy wolno mi jechać po chodniku? Jak przewieźć dziecko na rowerze? Jak żyć - na te i inne pytania odpowiadamy w naszym rowerowym FAQ.

ZOBACZ TEŻ: Druga część naszego FAQ z odpowiedziami na Wasze pytania

Oczywiście nie da się wymyślić i odpowiedzieć na wszystkie możliwe pytania. Jeżeli nasz zbiór pytań i odpowiedzi nie zawiera odpowiedzi na nurtujące Cię pytanie dotyczące aspektów prawnych jazdy rowerem, nie bój się zadać go w komentarzu pod tekstem.

Czy mogę jeździć rowerem po chodniku?

Chodnik z zasady służy do chodzenia i rowerzyście nie wolno się nim poruszać. Od tej reguły jest jednak kilka wyjątków.

Rowerzyście wolno jechać po chodniku, gdy pilnuje na nim dziecka w wieku do lat 10, jadącego na innym rowerku. Cyklista może schronić się na chodniku w trakcie ekstremalnie złej pogody (np. gołoledź, śnieżyca, gęsta mgła, ulewa). Rowerzyście wolno jechać po chodniku także wtedy, gdy dopuszczalna prędkość na jezdni przekracza 50km/h, a chodnik ma co najmniej 2m szerokości.

Na rowerowe pytania odpowiadamy nie tylko tu! Dołącz do nas na Facebooku Polska na Rowery i wymieniaj się doświadczeniami z innymi osobami jeżdżącymi na rowerze.

Pomijając kwestie formalne, jazda po chodniku zwykle jest wolniejsza, mniej bezpieczna i zwyczajnie niewygodna (dlatego też zachęcamy do jeżdżenia po jezdni ). Zastanów się więc, czy na pewno chcesz tam wjeżdżać. Jeżeli jednak się na to zdecydujesz, pamiętaj, że niezależnie od wszystkiego jesteś tam tylko gościem! Zwolnij, nie stresuj pieszych dzwonkiem (lepiej powiedzieć "Przepraszam"), ustępuj im miejsca i zachowuj się kulturalnie.

Na rowerowe pytania odpowiadamy nie tylko tu! Więcej o ruchu rowerów na chodnikach przeczytacie w naszym poradniku tematycznym .

Czy zawsze mogę jechać po ulicy (nawet jeśli np. przelotówka lub most lub tunel)?

Z zasady miejsce roweru (podobnie jak innych pojazdów) jest na jezdni. Nawet jeżeli jest to tunel, most lub ruchliwa trasa przelotowa.

Są jednak sytuacje, w których rowerzysta nie może wjechać na jezdnię. Pierwsza i najbardziej oczywista, to autostrada i droga ekspresowa - rowerzystom nie wolno się nimi poruszać. Cykliście nie wolno wjechać też na jezdnię przy której stoi znak zakazu wjazdu, zakazu ruchu lub zakazu wjazdu rowerów.

Z zasady nie wolno też jechać rowerem jezdnią, gdy obok przebiega droga rowerowa, ale - uwaga - od tej reguły są wyjątki (o czym niżej).

Więcej o tym jak jeździć po jezdni TUTAJ .

Zobacz wideo

Czy mogę jechać po jezdni jeśli obok jest ścieżka rowerowa?

To zależy.

Po pierwsze od tego, czy droga rowerowa jest po lewej, czy po prawej stronie ulicy. Zgodnie z rozporządzeniami w sprawie znaków i sygnałów drogowych obowiązują nas bowiem tylko znaki po prawej stronie. Znaki postawione po lewej mogą być tylko powtórzeniem znaków po prawej, co oznacza że nie musimy wypatrywać ścieżki schowanej za 6 pasami ruchu, barierami energochłonnymi i ekranami akustycznymi.

Po drugie mamy obowiązek jechać drogą rowerową, która biegnie w kierunku, w którym chcemy się przemieszczać. Oznacza to tyle, że nie mamy obowiązku jechać jednokierunkową drogą rowerową pod prąd (rowerowe drogi jednokierunkowe się zdarzają) lub taką, która za sto metrów odbije gdzieś w bok, w kierunku, w którym wcale nie mamy ochoty jechać.

Oczywiście trudno też wymagać od rowerzysty, by poruszał się drogą rowerową, na którą nie da się wjechać, albo która jest nieprzejezdna (np zasypana śniegiem, zablokowana parkującymi nielegalnie autami). Choć prawo nie mówi wprost, że w takiej sytuacji cyklista może jechać jezdnią, trudno byłoby znaleźć policjanta, który nie zrozumie tej oczywistości i będzie usiłował koniecznie wlepić nam mandat. Jeżeli taki jednak się nam trafi - nie przyjmujmy mandatu.

Kto ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym?

Detektory ruchu na ul. Sobieskiego w Warszawie
Detektory ruchu na ul. Sobieskiego w Warszawie Fot. Stefan Romanik / Agencja Wyborcza.pl

Najczęściej - rowerzysta. O pierwszeństwie na przejeździe rowerowym mówi artykuł 27.1 i 27.1a ustawy Prawo o Ruchu Drogowym.

Nieliczne przejazdy rowerowe przez jezdnie mają pierwszeństwo regulowane za pomocą znaków drogowych (które w takiej sytuacji zastępują zapisy ogólne ustawy) - jeżeli przy drodze rowerowej stoi znak "ustąp pierwszeństwa" lub "stop", cyklista nie ma pierwszeństwa na przejeździe rowerowym. Oczywiście na przejazd nie wolno wjeżdżać też na czerwonym świetle.

Czy mogę jechać rowerem przez park?

Wszystko zależy od regulaminu parku. W jednych parkach jest to dozwolone, w innych zakazane, a jeszcze inne pozwalają na to np tylko dzieciom. Regulamin parku powinien być wywieszony przy wejściach do parku. Jeżeli go tam nie ma, można założyć, że jazda rowerem przez dany park jest dozwolona.

Oczywiście pamiętajmy o bezpieczeństwie - w parkach pełno jest dzieci i psów, a te z natury należą do nieprzewidywalnych. Dlatego jedźmy powoli i uważajmy!

Czy mogę jechać rowerem po buspasie?

Brak zgody Policji na dopuszczenie ruchu rowerów po buspasach zmusza cyklistów do jazdy środkiem drogi, nierzadko będąc wyprzedzanym z obu stron naraz. Warszawa
Brak zgody Policji na dopuszczenie ruchu rowerów po buspasach zmusza cyklistów do jazdy środkiem drogi, nierzadko będąc wyprzedzanym z obu stron naraz. Warszawa fot. Rafał Muszczynko

Z zasady nie. Na niektóre buspasy rowery są dopuszczone (informacje o tym znajdziemy na znakach), ale regułą jest to, że pasy autobusowe są jedynie dla autobusów.

W wielu przypadkach jazda po buspasie jest jednak bezpieczniejsza niż jazda środkowym lub lewym pasem jezdni i bycie wyprzedzanym jednocześnie przez auta z lewej i autobusy z prawej. Zauważyli to już nawet niektórzy posłowie . Niestety wciąż nie dostrzega tego policja i drogowcy.

Czy muszę mieć kamizelkę odblaskową, kask, odblaski?

Nie musisz. Zarówno kask , kamizelka odblaskowa, jak i opaski nie są w Polsce obowiązkowe. Nikt nie ma prawa ich od Ciebie wymagać. Wyłącznie od Ciebie zależy więc, czy zechcesz je nosić, czy z nich zrezygnujesz.

Czy muszę mieć światełko z przodu i z tyłu (w nocy, w dzień)?

Zacznijmy od rozprawienia się z mitem - rowerzyści w odróżnieniu od aut nie mają obowiązku jeździć z włączonymi światłami przez całą dobę . W ciągu dnia, przy dobrej pogodzie twój rower musi być wyposażony jedynie w czerwony odblask z tyłu roweru (o kształcie innym niż trójkąt). Inne oświetlenie może być zdemontowane.

Gdy nastanie zmrok lub pogorszy się widoczność (np. mgła), a także gdy wjedziesz rowerem do tunelu oznakowanego odpowiednimi znakami, masz obowiązek posiadać i włączyć dodatkowe oświetlenie - lampkę przednią i tylną.

Więcej informacji o obowiązkowym wyposażeniu rowerów, przyczepek i riksz znajdziecie TUTAJ .

Czy muszę mieć dzwonek?

Nie. Równie dobrze twój rower może być wyposażony w inny sygnał dźwiękowy o nieprzeraźliwym dźwięku. Może być to np. trąbka.

Nie wolno Ci natomiast nie mieć żadnego sygnału dźwiękowego przy rowerze. A dzwonek to często najprostsze wyjście.

Czy muszę mieć kartę rowerową by jeździć po jezdni?

Nie. Karta rowerowa, motorowerowa lub prawo jazdy jest obowiązkowe jedynie w przypadku dzieci. Dorośli nie muszą posiadać żadnego dokumentu pozwalającego jeździć rowerem.

Warto jednak uczyć się przepisów Prawa o Ruchu Drogowym. Zwłaszcza, że krajowa edukacja w tym zakresie pozostawia bardzo wiele do życzenia .

Czy mogę jeździć w słuchawkach?

Jazda na rowerze w słuchawkach - bezpieczna czy nie?
Jazda na rowerze w słuchawkach - bezpieczna czy nie? fot. Rafał Muszczynko

Prawo nie zakazuje jeżdżenia na rowerze w słuchawkach, tak samo jak nie zakazuje kierowcom samochodów słuchania radia. Oczywiście można dyskutować jaki poziom głośności muzyki jest odpowiedni i czy to bezpieczne , ale decyzja w tej sprawie należy wyłącznie do Ciebie.

Jak szybko mogę jeździć po drodze dla rowerów?

Prawo o Ruchu Drogowym nie zawiera ograniczeń prędkości  na drogach rowerowych. Najczęściej więc możesz jechać po drodze dla rowerów z taką prędkością jaka dopuszczona jest na jezdni obok. Czyli 50 km/h w terenie zabudowanym (60km/h w godzinach 23-5) i 90 km/h poza terenem zabudowanym. Wyjątek od tej reguły pojawia się wtedy, gdy przy drodze dla rowerów ustawiony jest znak ograniczający dopuszczalną prędkość - takich znaków jest jednak tylko kilka w całym kraju .

Pamiętaj też, że niezależnie od ograniczeń, prędkość jazdy na drodze rowerowej należy dostosować do warunków - co zwykle oznacza konieczność jazdy wolniejszej niż z maksymalną dopuszczalną prędkością.

Czy mogę jechać na rowerze po wypiciu jednego piwa?

W Polsce lepiej nie próbuj. Nie tylko dlatego, że nasza Policja szczególnie lubi kontrolować cyklistów. W naszym kraju limit alkoholu we krwi jest bardzo niski i wynosi jedynie 0,2 promila, a po przekroczeniu 0,5 promila stajesz się już przestępcą. Oba te limity bardzo łatwo przekroczyć - wielu osobom wystarczy nawet jedno małe piwo.

Uwaga - powyższe dotyczy poruszania się rowerem po drogach publicznych, strefie zamieszkania lub strefie ruchu. Na swoim prywatnym terenie, albo np. w środku lasu (uwaga, ścieżki w lesie bywają drogami publicznymi!) możesz być nawalony jak stodoła i Policji nic do tego. Co nie znaczy, że to bezpieczne.

W krajach innych niż Polska , regulacje dotyczące jazdy rowerem pod wpływem alkoholu są zwykle znacznie luźniejsze, a Policja nie zwraca uwagi na rowerzystów póki nie zaczynają powodować realnego zagrożenia na drodze.

Jakie są kary za jazdę po alkoholu i od ilu promili?

W Polsce wszystko zależy od tego ile promili pokaże się na wyświetlaczu alkomatu. Do 0,2 promila nic Ci nie grozi.

Od 0,2 promila do 0,5 promila jazda na rowerze jest wykroczeniem, które podlega karze aresztu do 14 dni lub grzywny do 5 tysięcy złotych.

Powyżej 0,5 promila jazda na rowerze jest już przestępstwem, które podlega karze grzywny do 5000zł, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku. Poza tym, jako przestępca skazany prawomocnym wyrokiem sądu, stracisz możliwość pracy w niektórych zawodach.

Jakie zasady mnie obowiązują jak jadę z dzieckiem (dziecko na osobnym rowerze)?

fot. Aleksandra Koszyk/Agencja Wyborcza.pl

Wszystko zależy od tego, czy dziecko ma poniżej czy powyżej 10 lat.

Jeżeli dziecko ma poniżej 10 lat, formalnie jest pieszym. Należy więc poruszać się z nim po chodniku, po poboczu, a jeżeli ich nie ma LEWĄ stroną jezdni.

Jeżeli dziecko ma ponad 10 lat, powinno mieć kartę rowerową (nikt z policji nie zwraca uwagi, że program szkolny umożliwia jej wyrobienie dopiero w 11 roku życia dziecka) i poruszać się rowerem dokładnie na tych samych zasadach co dorosły.

W jaki sposób przewozić małe dziecko rowerem?

Prawo na temat przewozu dzieci rowerem mówi tylko tyle, że dziecko do lat 7 musi być przewożone "na dodatkowym siodełku zapewniającym bezpieczną jazdę". Nie jest uściślone, czy siodełko ma być zamontowane z przodu roweru (siodełka na kierownicy), do ramy, czy nad tylnym kołem. Dzieci można też przewozić w rowerowych przyczepkach, doczepkach i innych tego typu urządzeniach .

Czy rowerzyści mogą jechać obok siebie?

Rowerzyści mogą jechać obok siebie, o ile nie utrudniają ruchu innym pojazdom i nie powodują zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu.

Nie zostało zdefiniowane w ustawie, co jest utrudnianiem ruchu, a co nie. Można śmiało przyjąć, że kolejka aut ciągnąca się za parą jadącą na rowerach obok siebie to jest utrudnianie ruchu, a pojedynczy kierowca który po prostu nie radzi sobie z wyprzedzeniem w sposób bezpieczny jeszcze ruchem nie jest.

Czy można przypinać rower do znaku drogowego?

Nie ma przepisu, który zabraniałby przypinanie roweru do znaku drogowego. Pamiętajmy jednak, że rower nie może zasłonić tarczy znaku, ani go uszkodzić.

Miejmy na uwadze także to, że rowerzystów obowiązują inne przepisy o parkowaniu - np przypięcie roweru do znaku na wąskim chodniku może spowodować, że szerokość chodnika dostępna dla pieszych spadnie poniżej 150cm, co jest wykroczeniem.

Jaki jest mandat za przejechanie rowerem przez przejście dla pieszych?

Cyklistka na pasach
Cyklistka na pasach Fot. Lukasz Ogrodowczyk / Agencja Wyborcza.pl

100 złotych.

Czy Straż Miejska ma prawo mnie zatrzymać?

Straż Miejska ma prawo zatrzymać rowerzystę i kierującego wózkiem rowerowym (rikszą). Ma prawo także rejestrować nasze wykroczenia.

Czy rowerzysta, który ma prawo jazdy może dostać punkty karne za wykroczenie?

Nie. Ostatnia zmiana w rozporządzeniu sprawiła, że punkty karne mogą dostać wyłącznie kierowcy. Rowerzysta jest zaś kierującym. Jeżeli więc masz dużo punktów karnych i grozi Ci utrata prawa jazdy, zamiana samochodu na rower może uchronić Cię przed utratą prawka.

Macie inne pytania dotyczące reguł prawnych poruszania się na rowerze? Piszcie w komentarzach! Postaramy się odpowiedzieć także na Wasze pytania.

Więcej o: