Choć słowo "negro" uznano w USA za obraźliwe już na przełomie lat 60. i 70., to przetrwało ono jednak w nazwach własnych. Nikt nie wykasował go np. z określenia Negro Leagues – popularnych przed II wojną światową rozgrywek dla Afroamerykanów.
Skąd wzięły się Murzyńskie Ligi?
Owe "Murzyńskie Ligi" musiały powstać, bo właściciele klubów i szefowie zawodowych lig w USA ustalili między sobą, że w ich rozgrywkach nie będą grali czarni zawodnicy. Ta tzw. "baseball color line" - ta gruba kreska odcinała wszystkich niebiałych zawodników od gry w najlepszych profesjonalnych ligach przez 75 lat. Zmieniło się to dopiero w 1946 r., gdy Jackie Robinson zagrał w Montreal Royals w niżej lidze baseballowej International Leagues, a rok później zadebiutował w Brooklyn Dodgers w najważniejszej Major League Baseball.
)
Stachel Paige zadebiutował w MLB półtora roku później w barwach Cleveland Indians, którzy od przyszłego sezonu będą nazywać się Guardians, bo słowo "Indianin", podobnie jak "murzyn", też dziś jest negatywnie odbierane.
Paige w momencie debiutu miał co najmniej 42 lata. Co najmniej, bo co do jego wieku nie ma pewności. Oficjalnie urodził się 7 lipca 1906 r., ale niektórzy historycy baseballu przesuwają tę datę nawet na 1900 r.
Niemniej jednak sam debiut w tak zaawansowanym wieku pokazuje, jak wielką klasę sportową musiał mieć ten zawodnik. Paige w MLB grał jeszcze pięć sezonów, a potem jeszcze trzy w niższej lidze (International League), w drużynie Miami Marlins.
Popis 59-latka w ostatnim meczu w MLB
Ostatni mecz rozegrał w barwach Kansas City Athletics w wieku 59 lat. Właściciel klubu chciał przyciągnąć kibiców na stadion, a słynny miotacz był magnesem dla widzów. Zatrudnił go więc na jeden mecz.
Specjalnie dla niego ustawiono fotel bujany w miejscu, gdzie zazwyczaj rozgrzewają się miotacze, a dziewczyna ubrana w uniform pielęgniarki podawała mu kawę. Paige nie zawiódł kibiców. W ciągu trzech rund meczu z Boston Red Sox, w których grał, jego zespół nie stracił ani jednego punktu, a jedyne bazy rywale zdobyli po dublu innego słynnego Carla Yastrzemskiego.
Jeśli się ruszasz, starość cię nie dopadnie. Ona porusza się dość wolno
– to jedno ze słynnych powiedzonek Paige'a, które idealnie określa tego zawodnika. Wiele innych jego sentencji też przeszło do historii, choć to najładniejsze bardzo często mu przypisywane: pracuj tak, jakbyś nie potrzebował pieniędzy; kochaj tak, jakbyś nigdy nie był zraniony; tańczy tak, jakby nikt nie patrzył – to akurat powiedział Mark Twain, a nie on.
)
Największa atrakcja baseballowych Negro Leagues
Ale podziw, jaki wyraził dla niego Biden, nie wziął się z powiedzonek, ale gry. Najlepsze lata kariery spędził Paige w Negro Leagues. A o jego wyczynach krążą legendy. Przede wszystkim o tym, że miał niesłychaną kontrolę nad piłkę. Potrafił z górki miotacza trafiać raz za razem w to samo miejsce. W dodatku rzucał z niebywałą prędkością. Potrafił eliminować pałkarzy jednego za drugim, a gdy kogoś chciał szczególnie upokorzyć, to prosił swoich zapolowych, by siadali, gdy on rzuca. W ten sposób dawał do zrozumienia, że rywal nie ma żadnych szans na skuteczne odbicie.
Czasem, aby widownia poczuła większe emocje, oddawał za darmo trzy bazy – dla laików wyjaśnię, że w takiej sytuacji rywale mogliby teoretycznie zdobyć trzy punkty po jednym wybiciu – by następnie wyeliminować pałkarza trzema rzutami. Jego pewność siebie była legendarna.
)
Tak samo jak jego niezniszczalność. Gdy dziś tzw. startowi miotacze z obawy przed kontuzjami grają najwyżej pięć meczów w miesiącu, on potrafił rozgrywać 29 spotkań w 30 dni. Zmieniał drużyny jak rękawiczki. Z dnia na dzień przechodził tam, gdzie płacili więcej. Widział, że to on jest największą atrakcją przyciągającą widzów i dostawał procent od sprzedanych biletów Mówił, że grał w sumie 250 drużynach. Choć akurat w to mało kto wierzy. Ale prawdą jest, iż zagrał w ponad 2600 meczach, w ponad 300 nie pozwolił rywalom zdobyć punktu, w 55 nie pozwolił im odbić nawet jednej piłki.
Jego statystyki nie są jednak pełne. Negro Leagues nie były relacjonowane przez prasę tak jak inne zawodowe ligi. Nikt też nie prowadził w nich skrupulatnych statystyk. To były przedsięwzięcia biznesowe dość słabe organizacyjnie. Pierwszą taką ligę powołał do życia czarnoskóry Rube Foster, zawodnik, a potem trener i menedżer baseballowy. Nazywała się Negro National League. Od niej swoją nazwę przybrało całe zjawisko. W sumie na różnych etapie i w różnych regionach USA w latach 1920-51 grało ponad 20 różnych lig dla Afroamerykanów. Występowało w nich wielu znakomitych zawodników, którzy nigdy nie dostali szansy w MLB jak Josh Gibson nazywany "Czarnym Babe Ruthem", czy Oscar Charleston.
Biden postawił za wzór Satchela Paige'a
Postać Paige’a przypomniał 11 listopada Joe Biden podczas obchodów Dnia Weterana. W czasie przemowy prezydent USA zwrócił się do 95-letniego Donalda Blinkena, weterana wojennego i byłego ambasadora Stanów Zjednoczonych na Węgrzech.
- To, co chcę ci powiedzieć – a jak wiem, jesteś trochę młodszy niż ja – powiedział Biden, który 20 listopada skończy 79 lat. – Przyswoiłem sobie podejście wielkiego murzyna – w tamtym czasie miotacza w Ligach Murzyńskich – potem świetnego miotacza wśród zawodowców Major League Baseball po Jackiem Robinsonie. Nazywał się Satchel Paige. I Satchel Paige w swoje 47. urodziny wygrał mecz przeciwko Chicago. I cała prasa pisała: Satch jest niesamowity. 47 lat. Żaden miotacz nigdy nie odniósł zwycięstwa w wieku 47 lat. A ty jak się czujesz w wieku 47 lat - dodał Biden i zażartował, że on sam ma 50.
Użycie słowa "murzyn" przez Bidena wywołało lawinę komentarzy w mediach. Przeciwnicy prezydenta zarzucili mu rasizm. Zwłaszcza że w mediach społecznościowych pojawiło się skrócone nagranie, w którym brakowało odniesienia dla Negro Leagues. Zwolennicy Bidena nie mają natomiast żadnych wątpliwości, że użyte sformułowanie było tylko odniesieniem do faktu, że Paige był zawodnikiem Negro Leagues zanim – w mocno zaawansowanym wieku – trafił do światowej baseballowej ekstraklasy. Sformułowanie było oczywiście niezręczne, ale trudno uznać je za dowód na uprzedzenia rasowe Bidena. Wręcz przeciwnie. Widać z tego, że stawia sobie Paige’a za wzór.
