Derby Wisła - Cracovia (ciekawostki z historii)

1908

20 września odbyły się pierwsze udokumentowane derby Wisła - Cracovia, zakończone remisem 1:1.

1928

3 czerwca Kraków żył tradycyjną "świętą wojną", która tym razem miała historyczną rangę. Po raz pierwszy Wisła i Cracovia spotkały się w meczu o punkty w ekstraklasie. Wisła nadawała ton rywalizacji w lidze, ale derby od zawsze rządziły się swoimi prawami. Ludwik Gintel z Cracovii dwa razy znalazł drogę do bramki Wisły. "Białą Gwiazdę" stać było tylko na odpowiedź Henryka Reymana z rzutu karnego. Trzy miesiące później wiślacki atak "znów błyszczał jak za dobrych lat". Wisła rozgromiła Cracovię 5:1.

1933

Cracovia rozgromiła Wisłę 4:1, ale nie wynik jest tu ważny. W 83. minucie czwartego gola dla "Pasów" zdobył Józef Kubiński. Kapitan Wisły Henryk Reyman interweniował u arbitra, że gol został zdobyty nieprawidłowo. Sędzia międzynarodowy Zygmunt Rosenfeld nie ugiął się pod presją gwiazdy Wisły i nakazał mu opuścić boisko. Po tym incydencie cały zespół Wisły udał się do szatni, a mecz zweryfikowano jako walkower 3:0 dla Cracovii. TS Wisła za ten incydent musiało zapłacić 100-złotową karę.

1939-44

W latach wojny udało się w Krakowie zorganizować regularne mistrzostwa, mimo że groziło to łapanką, a wiele spotkań przerywano i salwowano się ucieczką. Powstały konspiracyjne zespoły Wisły, Cracovii i inne.

5 maja 1940 r. doszedł do skutku odkładany mecz odwiecznych rywalek Wisły i Cracovii. Wygrała Wisła 3:0, a zawodnicy wystąpili w niezwykłych strojach. Cracovia w koszulkach i spodenkach, a Wisła bez koszulek, w wypożyczonych spodenkach. Niektórzy piłkarze wystąpili w krótkich spodenkach pływackich, w różnych kolorach.

1945

28 stycznia na śniegu i przy 15-stopniowym mrozie rozpoczęła się powojenna rywalizacja Wisły i Cracovii. Grano dwa razy po pół godziny. Wisła wygrała 2:0 po samobójczej bramce Kazimierza Filo i golu Władysława Giergiela. W tym roku rozegrano aż cztery mecze derbowe, w tym trzy wygrane przez Wisłę. Spotkania oglądało po kilkanaście tysięcy widzów.

1948

5 grudnia dodatkowy mecz na boisku Garbarni rozstrzygał walkę o mistrzostwo Polski między Wisłą i Cracovią. Już w drugiej minucie Wisła objęła prowadzenie. Strzelec gola słynny Mieczysław "Messu" Gracz rzucił pod adresem piłkarzy Cracovii: No, to mocie na Mikołaja!

Cracovia zrewanżowała się trzema bramkami, wygrała mecz i zdobyła mistrzostwo.

1967

10 czerwca lało pod Wawelem niemiłosiernie. W 128. derbach Krakowa Wisła pomogła Cracovii opuścić ekstraklasę. Wisła wygrała gładko 3:0, a według zarządu Cracovii "zbyt gładko". W atmosferze podejrzeń zdyskwalifikowano trzech piłkarzy, choć w oficjalnym komunikacie nie wspomniano o meczu derbowym, ale o niesportowym trybie życia owych piłkarzy.

1968

Wisła mogła świętować zwycięstwo nad Cracovią w 129. derbach, ale ważniejszy niż wynik był drobny szczegół. W decydującym golu partycypował 17-letni żółtodziób o nazwisku Kazimierz Kmiecik, czyli zawodnik, który trafił do Wisły akurat z... Cracovii. Wspomniane derby toczyły się o puchar ufundowany przez polonijną Wisłę Chicago.

23 kwietnia 1983

Były to ostatnie ekstraklasowe derby Cracovia - Wisła, w których padły bramki. W obecności 20 tys. widzów "Pasy" pokonały Wisłę 2:1. Po meczu trener Wisły Roman Durniok powiedział: "za szybko strzeliliśmy bramkę i to rozbroiło moją drużynę". Było to pierwsze zwycięstwo ligowe Cracovii nad Wisłą od 24 lat. Wygrana była Cracovii "niezbędna" do utrzymania w ekstraklasie. Gdy już w pierwszej minucie Wojciech Gorgoń zdobył gola dla Wisły i zobaczył, że nie wszyscy koledzy spieszą z gratulacjami, zrozumiał, co jest grane. Doświadczeni wiślacy nie walczyli w tym meczu, jak na derby przystało, i Cracovia z trudem, ale osiągnęła wymarzony rezultat. Do dzisiaj "pasiaki" oburzają się na zarzuty o nieczystym meczu, a wiślacy podkreślają nieprzewidywalność sportowej rywalizacji.

13 sierpnia 1983

Przedostatni I-ligowy pojedynek Wisły i Cracovii był pokazem słabej gry z obu stron. Nieładna pogoda i słaby start do rozgrywek obu zespołów spowodował, że derby nie przyciągnęły tłumów na stadion przy Reymonta. Bezbramkowy remis był najlepszym odzwierciedleniem boiskowych wydarzeń. "Oba zespoły zasłużyły na ocenę niedostateczną" - napisał po spotkaniu "Dziennik Polski".

18 marca 1984

20 tys. widzów na stadionie przy Kałuży obserwowało ostatnie ekstraklasowe derby z udziałem Cracovii i Wisły. Nie było to pasjonujące widowisko, a oba zespoły sprawiały wrażenie grających na remis. Bezbramkowy wynik nic nie dawał żadnej z drużyn, gdyż obie broniły się przed spadkiem. Ostatecznie "Biała Gwiazda" utrzymała się w I lidze, która to sztuka nie udała się Cracovii. Nikt nie przypuszczał, że kibice Cracovii na kolejne ekstraklasowe derby będą musieli czekać ponad 20 lat, a dokładnie 20 lat, 6 miesięcy i 15 dni.

W ostatnich I-ligowych derbach Cracovia - Wisła zagrali:

Cracovia: Koczwara - Podsiadło, Konieczny, Dybczak, Nazimek, Surowiec, Kuć, Graba, Hnatio (Kasperek), Janikowski, Kubisztal.

Wisła: Zajda - Motyka, Skrobowski, Krupiński, Nawrocki, Banaszkiewicz, Iwan, Wróbel, Nawałka, Targosz, Jałocha.

1995/96

Historia znów skojarzyła oba zespoły, lecz tym razem zaledwie na II-ligowym froncie. 24 września Wisła na własnym boisku przegrała z Cracovią 0:1. Jedynego gola zdobył w 33. minucie Krzysztof Duda, który trzy minuty później po czerwonej kartce musiał opuścić boisko. "Niezależnie od wyników, jakie oba zespoły osiągną do czasu spotkania rewanżowego, przez pół roku w Krakowie panami będzie Cracovia. Taka już pod Wawelem tradycja" - napisała po meczu "Gazeta Wyborcza". I rzeczywiście Cracovia panowała w Krakowie do 15 maja 1996 r. W meczu rewanżowym "Pasy" uległy u siebie Wiśle 0:2 po golu Dariusza Marca (24.) i trafieniu samobójczym (37.). "Biała Gwiazda" zrewanżowała się z naddatkiem za wrześniową porażkę. Bardziej pomysłowo rozegrała pierwszą połowę, później grała z kontry, a wysocy obrońcy najczęściej skutecznie neutralizowali poczynania "Pasów". Było to ostatnie ligowe (choć tylko II-ligowe) spotkanie obu drużyn. Po ponad ośmiu latach Wisła znów zagra z Cracovią, co ważne, na I-ligowym froncie.

oprac. wast (wykorzystano fragmenty książki Andrzeja Gowarzewskiego, red., "Encyklopedia piłkarska Fuji. Kolekcja klubów - Wisła", wyd. GiA, Katowice 1996)

Copyright © Agora SA