Leki a bieganie. Czego nie powinniśmy zażywać trenując?

Wojciech Zep - dietetyk ENEL-SPORT , Specjalista Dietetyki i Suplementacji Legii Warszawa, Specjalista Dietetyki i Suplementacji Reprezentacji Młodzieżowych PZPN

Leki bez recepty są powszechnie stosowane w celu samoleczenia w drobnych infekcjach górnych dróg oddechowych, przeziębieniu czy problemów gastrycznych. Używanie ich niesie ze sobą pewne ryzyko oraz możliwość wystąpienia objawów niepożądanych, zwłaszcza w sporcie, kiedy farmakokinetyka leku może być inna i może doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu i obniżenia formy sportowej.

Oczywiście, w przypadku profesjonalistów i kontroli antydopingowych istnieje wykluczenie medyczne. Każdy zawodnik, aby uniknąć dyskwalifikacji musi umieścić na liście wszystkie leki i suplementy, które używa, ponieważ niektóre leki, nawet te bez recepty, zawierają substancje, które są zabronione w sporcie.

Dodatkowo należy pamiętać, że istnieje niebezpieczeństwo groźnych interakcji, które zwiększa się, gdy jest przyjmowanych kilka preparatów. Tak się dzieje np. w trakcie przyjmowania suplementów zawierających żeńszeń wraz z lekami z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Takie połączenie może prowadzić do krwawienia, zwłaszcza z przewodu pokarmowego, co najczęściej objawia się ciemnym stolcem po wysiłku. Dodatkowo leki z tej grupy, mogą potencjalnie opóźniać powysiłkową regenerację mięśni ze względu na fakt blokowania odpowiedzi zapalnej. Zmniejszenie procesu zapalnego opóźnia pożądaną naprawę oraz tempo podziału uszkodzonych podczas treningu komórek.

Leki przeciwbólowe - zakazane?

Jeśli naprawdę potrzebujemy zażyć lek przeciwbólowy, można sięgnąć po paracetamol, który wykazuje bardzo słabe działanie przeciwzapalne i nie zaburza procesu krzepnięcia krwi. Potencjalnie paracetamol może spowodować bardzo niewielką poprawę wyniku sportowego podczas wysiłków aerobowych i anaerobowych poprzez zmniejszenie progu odczuwalnego bólu. Dodatkowo w trakcie wysiłku o wysokiej temperaturze otoczenia zaobserwowano u sportowców lepsze wyniki.

Uwaga na efedrynę w lekach

Niektóre leki bez recepty mogące potencjalnie zwiększyć wydolność fizyczną. Takie działanie mają leki zawierające efedrynę lub pesudoefedrynę, która tym samym jest najłatwiej dostępna substancją zabronioną w sporcie. Efedryna oraz pseudoefendryna według Światowej Agencji Antydopingowej (WADA) jest zaliczana do grupy S6, czyli stymulantów. Sportowiec zażywając leki zawierające pseudoefedrynę, nawet w zalecanej na opakowaniu dawce, narażony jest na przekroczenie dopuszczalnego progu i pozytywny wynik kontroli antydopingowej.

Stosowanie efedryny może być szkodliwe zarówno dla zdrowia fizycznego jak i psychicznego. Substancja ta zwiększa częstotliwość skurczów serca oraz powoduje wzrost aktywności układu oddechowego. Długotrwałe stosowanie efedryny może mieć negatywny wpływ na serce oraz układ krążenia, może także powodować arytmię serca. Efedryna zmniejsza łaknienie, przez co istnieje problem z wyrównaniem bilansu kalorycznego po wysiłku, mogąc prowadzić tym samym do zmniejszenia masy ciała oraz gorszej regeneracji mięśni i zapasów glikogenu mięśniowego, potrzebnego do intensywnego wysiłku. Stosowanie efedryny przez krótki czas i w niewielkich ilościach może być przyczyną bólów głowy, nudności oraz nerwowości, a wśród mężczyzn może powodować problemy z oddawaniem moczu oraz zaburzenia potencji. Podczas przyjmowania leków zawierających efedrynę powinno się unikać wysiłku fizycznego

Gdzie można znaleźć efedrynę lub jej pochodne:

Najczęściej efedryna jest dodawana do leków mających działanie objawowe przy nieżycie górnych dróg oddechowych. Jeśli biegasz, weź pod uwagę fakt, iż w tych produktach znajduję się efedryna:

- Efrinol - krople do nosa

- Rubital compositum - syrop, stosowany W infekcjach wirusowych i bakteryjnych gardła, krtani, oskrzeli, w przeziębieniach, kaszlu

- Sirupus Althaeae Compositum - syrop, Stosowany głównie w przypadku bólu gardła i krtani, w tzw. "suchym kaszlu", chrypce, anginie, bronchicie, nieżycie oskrzeli i przełyku

- Tussipect (drażetki lub syrop) - stosowany w kaszlu oraz stanach zapalnych górnych dróg oddechowych i oskrzeli

- Aacatar - pseudoefedryna zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej nosa oraz zatok przynosowych

- Cirrus - preparat zalecany w sezonowym i całorocznym alergicznym nieżycie nosa objawiającym się przekrwieniem błony śluzowej nosa

- Gripex, Gripex max - zwalcza uciążliwy katar i ułatwia swobodne oddychanie

- Ibuprom zatoki

- Sudafed - zmniejsza przekrwienie błony śluzowej górnych dróg oddechowych, szczególnie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych

- Gripblocker express - stosowany w przeziębieniach, przywraca drożność przewodów nosowych i ujść zatok przynosowych, zmniejsza ilość wydzieliny śluzowej oraz przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa

- Claritine Active - stosowany w leczeniu objawów sezonowego, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa

- Metafen zatoki - stosowany w niedrożności nosa i zatok obocznych nosa oraz bólach stawowo-mięśniowych