Potrzeba matką wynalazków - to stare i trochę już wyświechtane powiedzenie, ale chyba nie da się znaleźć drugiego, które tak dobrze oddawałoby charakter rzeczy. Z Palmy kokosowej da się wyciągnąć tak wiele składników, które mają tak szerokie zastosowanie, że każdy z nas da się zaskoczyć. Najlepiej znane nam zastosowania znajdziemy w przemyśle spożywczym.
Orzechy kokosowe - jedno drzewo może dostarczyć w ciągu roku aż do 75 owoców. Jego biały i mięsisty miąższ można jeść na surowo lub wysuszony po ugotowaniu. Starty na wiórki używany jest w cukiernictwie, znajdziemy je również w batonikach energetycznych różnych firm i w niektórych żelach energetycznych. Surowy, niesłodzony miąższ ma 354 kcal w 100 gramach, 15,23 g węglowodanów, 9 g błonnika, 3,33 g białka i 33,49 g tłuszczu. Zawiera witaminę C (3,3 mg w 100 g), wapń (14 mg), żelazo (2,43 mg), magnez (32 mg), fosfor (113 mg), potas (356 mg) sód (20 mg), cynk (1,1 mg), miedź (0,435 mg) i mangan (1,5 mg). Miąższ z puszki, słodzony ma 357 kcal na 100 g, mniej tłuszczu 16,31 g i zdecydowanie więcej węglowodanów - 53,21 g.
Fot. Joanna Skrzyniarz / Agencja Wyborcza.pl
Fot. Joanna Skrzyniarz / Agencja Wyborcza.pl Produkcja cukierków z mleka kokosowego w Wietnamie.
Miąższu orzechów kokosowych używa się również w produkcji kosmetyków - ponoć wygładza i rozjaśnia skórę.
We wnętrzu orzecha znajdziemy płyn, tzw. "mleko kokosowe" , które w początkowym stadium rozwoju występuje w postaci przezroczystej wody kokosowej . Później przechodzi przemianę w bogaty w tłuszcze mleczny płyn. Woda kokosowa jest napojem chłodzącym o właściwościach izotonicznych ze względu na dużą zawartość elektrolitów. Ponoć bardzo dobrze gasi pragnienie, ale ma również właściwości lecznicze - stosuje się ją przy biegunce, wymiotach i problemach żołądkowych. W dodatku - woda jest sterylna aż do chwili kiedy orzech kokosowy zostanie otwarty (no, chyba, że jest popsuty). Składem jest zbliżona do osocza krwi i jest używana w awaryjnych przypadkach jako dożylne uwodnienie płynne, kiedy brak innego płynu. Ma 19 kcal w 100 g, zawiera 3,71 g węglowodanów, 0,72 g białka, 1,1 g błonnika. W 100 g wody kokosowej znajdują się 24 mg wapnia, 25 mg magnezu, 20 mg fosforu, 250 mg potasu, 105 mg sodu. Mleko kokosowe zawiera tłuszcze, około 5% cukru, aminokwasy, związki mineralne i witaminę C. Jest ważnym składnikiem kuchni tajskiej.
Z włókna kokosowego wytwarza się liny, pędzle, szczotki, maty zastępujące dywany, uszczelnia się nim łodzie. Biegaczom bliższe jest zastosowanie kokosa w ubraniach - koszulkach, bluzach, spodniach. Naturalne łuski orzechów kokosowych przerabiane są ponoć na aktywny węgiel, który dodaje się do poliestru, z którego robione są ubrania. Stają się one integralnym elementem włókna i nie da się ich wyprać z tkaniny. Dzięki temu uzyskujemy szybkoschnący materiał, dobrze odprowadzający wilgoć od ciała, w dodatku podobno włókno z zastosowaniem kokosa ma właściwości antybakteryjne, dzięki czemu koszulki nie zaczynają śmierdzieć. Jednocześnie materiał pozostaje miękki w dotyku i przyjemny dla skóry. Łupiny kokosa i produkty pośrednie, z których powstaje włókno z domieszką kokosa .
Koszulka z włóknem kokosowym Archiwum Polartec
Włókno z domieszką kokosa stosuje się w ubraniach dla sportowców. Ma podobno właściwości antybakteryjne, co zapobiega powstawaniu brzydkiego zapachu .
Gdzie jeszcze znajdziemy palmę kokosową?
Curry z krewetkami i mlekiem kokosowym Fot. Marcin Klaban / Agencja Wyborcza.pl Mleko kokosowe jest jednym z podstawowych produktów kuchni tajskiej.
Z łupiny orzecha kokosowego wyrasta strzelista turzyca. Doniczkowa trawa wygląda tu bardzo naturalnie. Fot. Paweł Słomczyński / Agencja Wyborcza.pl Produkty palm kokosowych stosuje się między innymi w produkcji kosmetyków i ozdób.
Zbieranie kokosów. Spadające orzechy kokosowe są przyczyną wielu wypadków.
Na polski rynek trafiła niedawno woda kokosowa firmy Vivalife. Producent zapewnia, że woda kokosowa zawiera 15 razy więcej potasu (ok. 294 mg) niż większość izotoników i napojów energetycznych oraz dwa razy więcej niż jeden banan. Woda charakteryzuje się także niższą zawartością sodu. Dzięki temu pomaga organizmowi szybciej się zregenerować.
Woda kokosowa uzupełnia elektrolity oraz glukozę - utracone w czasie treningu. Woda dostępna jest w trzech wersjach smakowych: naturalna, bananowa z cytryną oraz ananasowa z acerolą.