Większość z nas rzadko zastanawia się nad problemem snu. Niektórzy traktują go jako zło konieczne i wyliczają rzeczy, które mogliby zrobić gdyby mieli do zagospodarowania dodatkowe 7-8 godzin w ciągu doby, inni po prostu marudzą gdy nie mogą się wyspać. Takie rozważania i niezadowolenie to niestety tylko strata cennego czasu, ponieważ spać musimy, czy nam się to podoba, czy nie.
Dlaczego śpimy?
Tak naprawdę do dzisiaj nie zostały zgłębione wszystkie tajniki snu i marzeń sennych. Przez lata uczeni próbowali odpowiedzieć na choćby jedno podstawowe pytanie - dlaczego śpimy? W starożytnej Grecji Arystoteles twierdził, że senność powodują gazy powstałe w procesie trawienia. Wielki wynalazca Thomas Edison wierzył, że sen jest tylko nawykiem, którego łatwo można się pozbyć i mocno wierzył, że światło wynalezionej przez niego żarówki pozwoli ludziom pracować również w godzinach nocnych, bez snu.
Faktycznie staliśmy się społeczeństwem działającym również w nocy, ale nasza potrzeba snu ani się nie zmniejszyła ani nie znikła. W późniejszych latach naukowcy traktowali sen jako szansę organizmu na odpoczynek, wolną chwilę w codziennym życiu. Jeśli tak faktycznie by było, zwykły ośmiogodzinny odpoczynek powinien dawać te same rezultaty co sen, a tak niestety nie jest.
Regeneracja ciała
Zacznijmy od tego, że sen dzieli się na dwie fazy. Pierwsza to NREM, inaczej sen głęboki, druga - REM, to sen płytki, w którym najczęściej występują marzenia senne. Sen zaczyna się fazą NREM, która trwa 80-100 minut, po niej następuje faza REM trwająca ok. 15 min. U osób dorosłych taki cykl powtarza się 4-5 krotnie. W każdej z tych faz nasze ciało inaczej się zachowuje i mają one odmienne znaczenie. Specjaliści twierdzą, że faza NREM służy regeneracji naszego ciała, odnowieniu sił, odbudowaniu zużytych jego części i zasobów energii. Jest więc szczególnie ważna dla osób uprawiających sport, ponieważ pozwala nam wykonać kolejne treningi w dobrej formie fizycznej.
Odpoczynek dla umysłu
O formę psychiczną dba faza REM, która służy odnowieniu wielu różnych funkcji systemu nerwowego, pozwala na jego wyciszenie, "poukładanie" i przyswojenie nowych wrażeń, doświadczeń, wiadomości. Ma wpływ na naszą zdolność myślenia, scalanie dotychczasowej wiedzy z nowo nabytą, zapamiętywanie, podejmowanie decyzji oraz energię życiową. Zaburzenia snu w każdej z tych faz daje odmienne skutki.
Bezsenność
Uniemożliwienie spania w fazie NREM daje uczucie fizycznego zmęczenia, nasze ciało nie jest w stanie się zregenerować, ciągle odczuwa skutki wysiłku. Brak snu w fazie REM wywołuje zmiany psychiczne, np. zaburzenia koncentracji, trudności w przyswajaniu nowych treści, zniecierpliwienie, irytację. To jednak nie wszystko. Brak snu powoduje spadek naszej odporności. W trakcie spania specyficzne typy komórek krwi przemieszczają się do tkanek i oczyszczają je z wirusowych i bakteryjnych zanieczyszczeń. Wyjaśnia to naszą nieodpartą ochotę pójścia do łóżka, gdy kiepsko się czujemy albo jesteśmy chorzy. W czasie snu układ immunologiczny człowieka działa bardziej efektywnie i "pomaga nam" wyzdrowieć.
***
Pozwólmy naszemu ciału odpocząć, czyli przespać zalecane 7-8 godzin, gdyż osoby senne, czyli te niewyspane są mniej produktywne i mniej ambitne. Mają mniejszą ilość energii i motywacji, są bardziej wrażliwe na ból, rosną u nich zachowania negatywne, wrogość i obojętność. Może warto więc poświęcić godzinę więcej na sen niż denerwować się słabym treningiem, irytacją w pracy czy w domu.
Tekst: Agnieszka Korpal
Dołącz do nas na Facebooku.
