Badania funkcjonalne dla sportowców pozwalają na pełną diagnostykę układu ruchu, wykrycie wszelkich dysfunkcji, do tej pory ukrytych przed okiem lekarza, oraz kontrolę postępów treningowych. Wszystkie badania są nieinwazyjne i bezpieczne, dostępne dla każdego.
Badania funkcjonalne powinien przeprowadzić każdy, kto chce poznać ograniczenia i możliwości swojego organizmu, a zwłaszcza wychwycić najdrobniejsze dysfunkcje, co pozwala doskonale dostosować trening do indywidualnych potrzeb. Takie badania warto wykonać u dzieci, które rozpoczynają swoją karierę ze sportem. Na ich podstawie można szczegółowo określić predyspozycje młodych sportowców i wykryć nawet drobne wady postawy. Badania funkcjonalne są przeznaczone nie tylko dla olimpijczyków, którzy przygotowują się do startów, wyczynowych zawodników wielu dyscyplin, lecz także dla wszystkich osób aktywnych fizycznie, którzy cenią swoje zdrowie i dbają o profilaktykę. Badania funkcjonalne pozwalają także na obiektywną ocenę procesu rehabilitacji.
Najczęstsze kontuzje kolan - jakie dyscypliny sportowe są obarczone największym ryzykiem?
1) Ocena stabilności całego układu biokinematycznego kończyny dolnej na platformie balansowej
Celem badania jest ocena zdolności układu mięśniowego do utrzymywania stabilnej pozycji ciała podczas stania jednonóż. Im słabsze mięśnie, tym gorsza stabilizacja, a co za tym idzie – większe ryzyko kontuzji. Może być również stosowane jako urządzenie do treningu sensomotorycznego. Dzięki zastosowaniu wizualizacji umożliwia biofeedback w czasie rzeczywistym, co pozwala na osiąganie szybszych postępów w ćwiczeniach.
2) Analiza rozkładu sił nacisków stóp na podłoże podczas stania swobodnego, chodu, biegu, przysiadu lub w specyficznych pozycjach dla danej dyscypliny sportu.
Badanie wykonywane jest na ścieżce podometrycznej FDM ZEBRIS. Celem badania jest poszukiwanie potencjalnie zwiększonych sił nacisków stóp podczas różnych aktywności, ocena symetrii faz chodu oraz biegu oraz symetrii obciążania obu kończyn dolnych.
Jak zacząć biegać? Plan treningowy, dzięki któremu bieganie stanie się dla Ciebie proste
3) Ocena momentów sił mięśniowych w warunkach dynamicznych, która odbywa się z wykorzystaniem Systemu Humac Norm.
Służy on do testowania i ćwiczeń w warunkach izometrii, izotonii, izokinetyki oraz ćwiczeń biernych i testów propriocepcji. Dzięki badaniu jest oceniany potencjał siłowy zawodników i pacjentów w obrębie 22 zespołów mięśniowych człowieka.
4) Pomiar mocy i wysokości wyskoku
Badanie przeprowadzane jest na platformie dynamometrycznej AMTI. Celem badania jest ocena wysokości oraz mocy kończyn dolnych podczas wyskoku/zeskoku, na podstawie zmierzonej siły reakcji podłoża.
5) Analiza wideo wzorca ruchu
Pomiar wykonywany jest za pomocą kamer szybkoklatkowych (200 klatek na sekunde) z wykorzystaniem systemu SIMI MOTION. Ocena wykonanego ruchu „klatka po klatce” umożliwia precyzyjną diagnozę i pomaga pacjentowi lub sportowcowi zmienić niewłaściwe wzorce ruchowe. System można wykorzystać do oceny techniki ruchu w różnych dyscyplinach sportu w warunkach naturalnych i laboratoryjnych, także z wykorzystaniem trenażerów (rolkowy, kolarski, ergometr wioślarski, inne). Celem badania jest subiektywna ocena układu ciała podczas chodu (boso i w butach), biegu (boso i w butach), wyskoku (obunóż i jednonóż) oraz konkretnej techniki uprawianej dyscypliny sportu (podczas której najczęściej pojawiają się dolegliwości bólowe). Badanie przykładowo polecane biegaczom, którzy chcieliby zweryfikować swoją technikę biegu lub też dobrać odpowiednie buty do biegania.
5 rzeczy, które musisz wiedzieć zanim zaczniesz biegać
Dzięki badaniom funkcjonalnym można ocenić technikę biegu, sprawdzić, czy mają odpowiednio dobrane buty - ich równowagę (jest ważna szczególnie podczas biegu po nierównym podłożu np. w lesie) oraz siłę mięśniową (czy istnieją jakieś dysproporcje między prawą i lewą nogą).
Magdalena Syrek - fizjoterapeutka z Carolina Medical Center. Specjalizuje się w rehabilitacji po urazach stawów oraz po uszkodzeniach tkanek miękkich jak np. ścięgno Achillesa. Doktorantka na AWF Warszawa, Członek Polskiego Towarzystwa Biomechaniki. Jest kierownikiem Centrum Diagnostyki Funkcjonalnej.