Bronił Warszawy przed hitlerowcami, ostatni mistrz olimpijski, miss mistrzostw Europy... Wspominamy wybitnych biegaczy

Damian Bąbol

1 listopada 2014, 09:00

Janusz Kusociński, Bronisław Malinowski, Zdzisław Krzyszkowiak, Jerzy Chromik, Barbara Janiszewska-Sobotta. To wybitni biegacze, którzy zapisali się w historii polskiej lekkiej atletyki. Przypominamy ich sylwetki.

Janusz Kusociński (1907-1940)

Wybitny przedwojenny biegacz. Złoty medalista w biegu na 10 000 metrów (30 minut i 4 sekundy) na Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles w 1932 r. Rekordzista świata i Polski w biegach na różnych dystansach. Bohater i działacz ruchu oporu podczas II wojny światowej.

Sport zaczął uprawiać w wieku 18 lat. Grał m.in. w piłkę nożną w Robotniczym Klubie Sarmata. Później Kusociński przerzucił się na bieganie. Zmiana dyscypliny była strzałem w dziesiątkę. Był wielokrotnym mistrzem i rekordzistą Polski w biegach na średnich i długich dystansach. Opracował własną metodę treningu tzw. interwałową. Był czynnym zawodnikiem do czasu wybuchu wojny.

Po ataku hitlerowców do obrony Warszawy zgłosił się na ochotnika. Walczył w stopniu kaprala w 2. batalionie 360. Pułku Piechoty przy obsłudze ciężkiego karabinu maszynowego. Został postrzelony podczas podczas walk w Forcie Czerniaków 25 września 1939 r. Dziś zdarzenie to upamiętnia tablica.

Janusz Kusocinski

W pierwszych miesiącach okupacji Kusociński pracował jako kelner w barze Pod Kogutem, jednocześnie był członkiem podziemnej organizacji Wilki. Został zdekonspirowany i aresztowany przez gestapo w marcu 1940 r. Trzy miesiące później Niemcy rozstrzelali go w Palmirach w ramach akcji AB mającej na celu eksterminację polskiej inteligencji.

Bronisław Malinowski (1951-1981)

Wybitny polski lekkoatleta, wicemistrz z Montrealu z 1976 r. i mistrz olimpijski z Moskwy z 1980 r. w biegu na 3 tys. metrów z przeszkodami. Tym samym jest ostatnim mężczyzną, który wygrał dla Polski bieg długodystansowy na jakiejkolwiek dużej imprezie lekkoatletycznej w świecie.

Malinowski był także dwukrotnie najlepszym zawodnikiem w Europie w tej konkurencji. Jest rekordzistą Polski na: 1 milę (3 minuty, 55 sekund), na 3 000 (7:42), 5 000 (13:17) oraz na 3 000 metrów z przeszkodami (8 minut, 9 sekund i 19 setnych).

27 września 1981 r. Malinowski zginął w wypadku samochodowym na moście w Grudziądzu, który dziś nosi jego imię.

Po śmierci został wyróżniony m.in. nagrodą Fair Play, medalem za zasługi dla miasta Grudziądza, Złotymi Kolcami, tytułem Honorowego Mistrza Sportu oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zdzisław Krzyszkowiak (1929-2003)

Mistrz olimpijski na 3 km z przeszkodami z Rzymu w 1960 r., mistrz Europy w biegu na 5 i 10 km ze Sztokholmu.

Jeden z współtwórców słynnego wunderteamu. W latach 50. i 60. Krzyszkowiaka, Jerzego Chromika bali się biegacze z całego świata. Na zmianę poprawiali rekordy świata na dystansie 3000 m z przeszkodami, zdobywali medale w biegach na 5 000 i 10 000 metrów.

Jednak z igrzysk w Melbourne w 1956 r. wrócili jako najwięksi przegrani reprezentacji Polski. Krzyszkowiak zajął czwarte miejsce w biegu na 10 000 m. Tuż za metą Rosjanin Kuc zaczepił przypadkowo butem z kolcami o łydkę Krzyszkowiaka i rozorał ją. Kilka dni potem tę samą łydkę zaatakował pies i Krzyszkowiak właściwie nie nadawał się do startu w swojej koronnej specjalności, czyli biegu na 3000 m z przeszkodami. Nie poddał się jednak i pobiegł w eliminacjach. Tam miał znowu pecha. Przewrócił się i dotkliwie poranił. Awansował do finału, ale już w nim nie wystartował.

Cztery lata później w Rzymie Krzyszkowiak w cuglach wygrał bieg przez przeszkody. Krótko przed igrzyskami ustanowił na tym dystansie rekord świata (8:31:4) i w Rzymie potwierdził klasę.

Zmarł 24 marca 2003 r. w Warszawie.

Jerzy Chromik (1931-1987)

Wielki faworyt na 3 km z przeszkodami, perfekcyjnie realizuje plan taktyczny - chodzi o to, by jak najszybciej uciec rywalom, przede wszystkim Siemionowi Rżyszczynowi (ZSRR), i samotnie mknąć do mety. Chromik już po 1200 m ma 30 m przewagi, ale 500 m przed metą zaczyna słabnąć. Rżyszczyn biegnie ile sił, ale Polak nie daje sobie odebrać zwycięstwa. Wygrywa o 0,6 sekund i zdobywa mistrzostwo Europy ze Sztokholmu w 1958 r., największy sukces w karierze.

Był trzykrotnym rekordzistą świata na 3 000 metrów z przeszkodami i kolejnym członkiem Wunderteamu, kierowanym przez legendarnego trenera Jana Mulaka.

Zmarł 20 października w Katowicach.

Barbara Janiszewska-Sobotta (1936-2000)

W 1958 r. zdobyła złoty medal na 200 m oraz brąz w sztafecie 4 x 100 m mistrzostw Europy w Sztokholmie w 1958 r. Tam narodził się polski Wunderteam, którego Barbara Sobotta była bardzo mocnym punktem.

Największy sukces odniosła dwa lata później na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie, gdzie zdobyła brązowy medal w sztafecie 4 x 100 m. Polki przegrały tylko z Amerykankami i zawodniczkami RFN. W sztafecie amerykańskiej biegła niesamowita Wilma Rudolph, nazywana ?Czarną Gazelą?, z którą Barbara Sobotta spotkała się wcześniej w finale 200 m. W finale, który wygrała Rudolph, Polce zabrakło zaledwie 0,1 s do brązowego medalu.

Oprócz świetnych wyników, znana była również z nieprzeciętnej urody. To właśnie jej zawodnicy startujący w Sztokholmie (1958) przyznali tytuł najpiękniejszej zawodniczki mistrzostw Europy. Miss była żoną znanego w tamtych czasach skoczka wzwyż - Piotra Sobotty, później tyczkarza Zbigniewa Janiszewskiego. Mieszkała w Krakowie. Po raz trzeci wyszła tam za mąż za znanego aktora Jana Nowickiego. W ostatnich latach prowadziła kawiarnię przy Małej Scenie Teatru Starego w Krakowie.