Złota Piłka budzi bardzo dużo kontrowersji. Dlaczego?

Jeszcze większym problemem jest samo głosowanie. Udział trenerów, piłkarzy i dziennikarzy w teorii ma reprezentować wszystkie zainteresowane środowiska i zagwarantować obiektywny wybór. Ale jeśli się spojrzy na poszczególne głosy (są upubliczniane po ogłoszeniu wyników) jak na dłoni widać skalę patologii. Wiadomo, że Portugalczycy i koledzy z Realu zagłosują na Cristiano Ronaldo i nie umieszczą w swojej trójce Messiego - by dać Ronaldo jeszcze większą przewagą. Tak samo postąpią Argentyńczycy i koledzy z Barcelony w stosunku do Messiego. W 2012 roku Argentyńczyk zagłosował na Sergio Aguero (kolega z reprezentacji) oraz Xaviego i Andresa Iniestę (gra z nimi w Barcelonie). Dlaczego nie zagłosował na Ronaldo? - Trudno nie uważać go za jednego z najlepszych piłkarzy. Ale uznałem, że to na tych piłkarzy należy zagłosować - wytłumaczył w rozmowie z "Marką". Rozsądnie zachował się Joachim Loew. Selekcjoner reprezentacji Niemiec w 2013 roku odmówił wzięcia udziału w głosowaniu. Na liście nominowanych było pięciu jego podopiecznych i stwierdził, że nie jest w stanie dokonać wyboru, bo ten mógłby potencjalnie źle wpłynąć na atmosferę w kadrze, skoro głosy są upubliczniane.

Inna sprawa, że sami piłkarze czasami niekoniecznie interesują się piłką i nie śledzą jej na bieżąco. Np. Benoit Assou-Ekotto (dawniej Tottenham) otwarcie przyznawał, że nie lubi futbolu, ale to bardzo dobrze płatna praca. Mauro Icardi - król strzelców Serie A z poprzedniego sezonu - nie śledził zbytnio mundialu w Brazylii, skoro nie został powołany do reprezentacji Argentyny. - Lubię grać w piłkę, ale to tyle. Nie mam pojęcia co się wokół niej dzieje. Nie śledzę Serie A. Pucharu Włoch już w ogóle. Wielu piłkarzy tak naprawdę nie interesuje się piłką nożną - tłumaczył swoje podejście. I z wielkimi gwiazdami wcale nie jest inaczej.

Kolejna kwestia - każdy kieruje się innymi kryteriami.  Generalnie eksperci oraz kibice dzielą się na dwie grupy: dla jednych najważniejsze są indywidualne występy, dla drugich zdobyte trofea. Oba stanowiska można łatwo próbować obalić. Z jednej strony to nagroda indywidualna, a nie drużynowa, przez co nie powinno się patrzeć na trofea; najlepszy piłkarz niekoniecznie musi grać w najlepszym zespole. Ale za chwilę druga strona odpowie, że występy nie mają znaczenia, o ile nie przekładają się na trofea, bo gra polega na tym, by je zdobywać, to o nich pamięta się po latach.

- Nie rozumiem kryteriów. Jednego roku chodzi o występy, innego o trofea - powiedział Cristiano Ronaldo na temat głosowania za 2012 rok, ale pomimo upływu czasu to zdanie nadal nie straciło na aktualności. W 2014 roku prezydent UEFA Michel Platini stwierdził, że nagrodę powinien wygrać Niemiec. Bo ta reprezentacja wygrała mistrzostwa świata. Ale takie podejście sprawia sporo problemów; gdyby Messi albo Ronaldo urodzili się w Polsce, nie mieliby szans na Złotą Piłkę w roku rozgrywania wielkich turniejów. Bo nawet z nimi Polska nie mogłaby walczyć o medale Euro oraz mundialu. Ale przecież nie byliby przez to słabszymi piłkarzami.

Proces wyboru też jest ciekawy. Lista nie jest otwarta, wybiera ją komitet futbolowy FIFA oraz dziennikarze "France Football" (kiedyś istniały dwie nagrody). FIFA twierdzi, że Złota Piłka to nagroda za "najlepsze boiskowe występy oraz ogólne zachowanie zarówno na boisku, jak i poza nim". Czy tak powinno być? Piłkarz zasługuje (albo i nie) na nagrodę niezależnie od tego, czy pomaga chorym zwierzętom czy rozbija się samochodem po pijaku.

Luis Suarez nie był nominowany w 2014 roku prawdopodobnie ze względu na ugryzienie Giorgio Chielliniego; taką decyzję można zrozumieć jedynie jeśli osobom nominującym chodziło o to, że wskutek tego zagrania Urugwajczyk potem nie grał przez kilka miesięcy. Z drugiej strony Zinedine Zidane w 2006 roku - w finale mundialu uderzył głową Marco Materazziego i dostał czerwoną kartkę, to był jego ostatni mecz w karierze - pomimo tego zagrania był drugi w plebiscycie FIFA oraz piąty w konkursie "France Football".

Wspomniane wcześniej pominięcie Busquetsa to niestety dowód na powszechniejszy trend - nadreprezentację zawodników ofensywnych. Wiadomo, że gole są solą futbolu i to nimi zachwycają się kibice. Ale FIFA twierdzi, że "wyboru nominowanych dokonują eksperci". Coś musi być z nimi nie tak, skoro w tym roku jedynymi nominowanymi defensywnymi zawodnikami są Manuel Neuer oraz Javier Mascherano. Dwóch piłkarzy z 23. Już to w pewien sposób dyskwalifikuje Złotą Piłkę. Głosujący pewnie i tak poparliby zawodników ofensywnych, ale nie dostają nawet szansy docenienia bramkarzy czy też obrońców. Ich możliwość wyboru jest ograniczona już na starcie. W długiej historii Złotej Piłki nagrodę dostało tylko pięciu piłkarzy defensywnych - Lew Jaszyn oraz Franz Beckenbauer (dwukrotnie), Mathias Sammer, Lothar Matthaus i Fabio Cannavaro.

A może w ogóle ta nagroda nie powinna istnieć, nie ma miejsca w piłce nożnej? Tak uważa Arsene Wenger. - Nawet gdybym mógł nie głosowałbym. Jestem zdecydowanie przeciwny tej nagrodzie. Piłka nożna to sport zespołowy. Jako menedżer czuję się odpowiedzialny za kolektyw, a nie wyróżnianie poszczególnych jednostek. Dzisiejszy świat zbyt mocno skupia się na indywidualnościach, podczas gdy my jako menedżerzy skupiamy się na kolektywie. Widziałem kariery, które zostały zniszczone przez obsesję piłkarzy na punkcie indywidualnych nagród. Nawet agenci czasami zachęcają piłkarzy do zdobywania nagród indywidualnych, bo to podniesie ich wartość na rynku transferowym. Dlatego jestem przeciwny Złotej Piłce i tego typu nagrodom - wytłumaczył.

Ale nie ma co liczyć na to, że FIFA i jej sponsorzy zarżną "kurę znoszącą złote jajka". Większości kibicom - sądząc po ich zainteresowaniu kolejnymi wiadomościami o Złotej Piłce - również to by się nie spodobało.