Trzeci stopień zagrożenia lawinowego. Nic poważnego? Bzdura!

Przykładowy komunikat Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (z 7.02.2013) głosi co następuje:

Intensywny opad śniegu znacznie zwiększa zagrożenie lawinowe. Poruszanie się po górach wymaga BARDZO DUŻEGO DOŚWIADCZENIA oraz posiadania BARDZO DUŻEJ ZDOLNOŚCI do lawinoznawczej oceny sytuacji. Prosimy o uważne czytanie definicji stopni zagrożenia lawinowego oraz apelujemy o stosowanie się do związanych z nimi zaleceń. Ze względu na kiepską widoczność oraz prognozowane dalsze opady śniegu, osobom nie posiadającym umiejętności oceny lokalnego zagrożenia lawinowego zdecydowanie odradzamy wycieczki w teren wysokogórski.

Wiązał się on z ogłoszeniem trzeciego stopnia zagrożenia lawinowego. Wszyscy znajdujący się w górach powinni mieć świadomość, że to najwyższy, przy którym można w ogóle rozważać wyjście w teren wysokogórski, a i to tylko z odpowiednim przeszkoleniem (patrz u dołu artykułu) i sprzętem. Przy czwórce zostajemy w domu. Przed wyjściem w góry zawsze warto zapoznać się z komunikatami lawinowymi  TOPR lub GOPR , w zalezności od tego gdzie jesteśmy.

Na narty.sport.pl na Facebooku

Co oznaczają poszczególne stopnie na skali zagrożenia lawinowego? Po pierwsze nie jest tak, że pierwszy stopień to zupełny brak zagrożenia. W takiej sytuacji, po prostu nie ogłasza się nic, stąd przytoczone przeze mnie na początku zero.

1. Stopień - niski

Pokrywa śnieżna jest na ogół dobrze związana i stabilna. Wyzwolenie lawiny na ogół jest możliwe tylko przy dużym obciążeniu dodatkowym** w nielicznych miejscach w bardzo stromym, lub ekstremalnym terenie*. Możliwe jest samorzutne schodzenie lawin głównie w postaci zsuwów i małych lawin***. Na ogół dogodne warunki dla wędrówek. Szczególną ostrożność należy zachować na stokach ekstremalnych i bardzo stromych.

2. Stopień - umiarkowany

Pokrywa śnieżna jest umiarkowanie związana na niektórych stromych stokach*, na ogół jednak jest związana dobrze. Wyzwolenie lawiny jest możliwe zwłaszcza przy dużym obciążeniu dodatkowym**, przede wszystkim na stromych stokach*. Nie należy spodziewać się samorzutnego schodzenia dużych lawin***. Częściowo niekorzystne warunki.

Poruszanie się wymaga umiejętności oceny lokalnego zagrożenia lawinowego i odpowiedniego wyboru trasy szczególnie na wszystkich stromych stokach* oraz na stokach średnio stromych* szczególnie wskazanych pod względem wystawy i wysokości.

3. Stopień - znaczny

Pokrywa śnieżna jest umiarkowanie lub słabo związana na wielu stromych stokach*. Wyzwolenie lawiny jest możliwe już przy małym obciążeniu dodatkowym**, przede wszystkim na stromych stokach*. W niektórych przypadkach możliwe jest samorzutne schodzenie średnich, a sporadycznie także dużych lawin***. Warunki w znacznej mierze niekorzystne.

Poruszanie się wymaga bardzo dużego doświadczenia oraz posiadania bardzo dużej zdolności do lawinoznawczej oceny sytuacji. Należy unikać stromych stoków* szczególnie wskazanych pod względem wystawy i wysokości*.

4. Stopień - Wysoki

Pokrywa śnieżna jest słabo związana na większości stromych stoków*. Wyzwolenie lawiny jest prawdopodobne na licznych stromych stokach już przy małym obciążeniu dodatkowym**. Możliwe jest samorzutne schodzenie licznych średnich, a często również dużych lawin***. Warunki zdecydowanie niekorzystne.

Poruszanie się wymaga ekstremalnie dużej zdolności do lawinoznawczej oceny sytuacji. Zaleca się zaniechanie wszelkich wyjść w teren wysokogórski. Należy pozostawać w granicach średnio stromych stoków oraz brać pod uwagę zasięg lawin z wyżej położonych stoków.

5. Stopień - Bardzo Wysoki

Pokrywa śnieżna jest na ogół słabo związana i dalece niestabilna. Istnieje prawdopodobieństwo samoczynnego schodzenia wielu dużych, niejednokrotnie również bardzo dużych lawin***, także w terenie średnio stromym. Wysoce niekorzystne warunki.

Poruszanie się w terenie jest zazwyczaj niemożliwe. Zaleca się zaniechanie wszelkich wyjść w góry i pozostanie w obszarach nie objętych zasięgiem zagrożenia lawinowego.

Ku przestrodze, trzy filmy z zasypania przez lawinę

(wykopanie około 6 min 30 sek)

Całe nagranie z tego zdarzenia

Lawina w Nowej Zelandii

Ci narciarze mieli ze sobą sondy, łopatki i detektory, podobnie jak ich koledzy. Bez tego wyposażenia i odpowiedniego przeszkolenia, najprawdopodobniej nie przeżyliby zasypania.

Na narty.sport.pl na Facebooku

Objaśnienia:

Ogólne wskazówki na temat stoków, na których występuje tendencja do schodzenia lawin może zawierać komunikat lawinowy (np. wysokości bezwzględne, wystawa stoków, formy terenu).

teren średnio stromy: stoki o nachyleniu mniejszym niż 30 stopni;

teren stromy: stoki o nachyleniu równym, lub większym niż 30 stopni;

teren ekstremalny, bardzo stromy: obszar o nachyleniu większym niż 40 stopni, lub szczególnie niekorzystny ze względu na rzeźbę terenu, pokrycie, bliskość grzbietu.

Obciążenie dodatkowe:

małe: np. pojedynczy narciarz/snowboardzista jadący płynnie bez upadków, mała grupa (2 - 4 osoby) narciarzy/osób poruszających się na nartach lub na rakietach zachowująca należyte odstępy odciążające (minimum 15 m), pojedynczy piechur/wspinacz poruszający się na nartach lub rakietach;

duże: np. pojedynczy piechur/wspinacz, mała grupa narciarzy/osób poruszających się na nartach lub na rakietach śnieżnych nie zachowująca należytych odstępów odciążających, duża grupa narciarzy/osób poruszających się na rakietach (5 i więcej osób), dynamicznie zjeżdżający narciarz/snowboardzista, skuter śnieżny, ratrak.

Samorzutne schodzenie lawin

Lawiny powstałe bez udziału człowieka

Wystawa

Linia spadku stoku względem kierunku geograficznego

Rozmiary Lawin

1. Zsuw

Przemieszczenie śniegu z minimalnym zagrożeniem zasypania (głównie możliwość spowodowania upadku). Stosunkowo mało niebezpieczny dla ludzi długość lawiny <50 m, objętość < 100 m3

2. Mała

Osiąga koniec stoku, może zasypać, zranić lub zabić człowieka. Długość lawiny < 100 m, objętość < 1000 m3

3. Średnia

Osiąga płaskie części doliny (o nachyleniu znacznie poniżej 30°) na dystansie poniżej 50 m może zasypać, zniszczyć samochód osobowy, uszkodzić ciężarówkę, może zburzyć mały budynek, połamać pojedyncze drzewa. Długość lawiny < 1000 m,objętość < 10 000 m3

4. Duża

Osiąga płaskie części doliny (o nachyleniu znacznie poniżej 30°) na dystansie powyżej 50 m i może osiągnąć dno doliny. Może zasypać i zniszczyć dużą ciężarówkę, pociąg, zniszczyć kilka budynków i fragmenty lasu. Długość lawiny w granicach 1 - 2 km, objętość < 100 000m3

5. Bardzo duża

Osiąga dno dolin, są to największe znane lawiny. Może dokonywać znaczących zmian w krajobrazie, możliwe katastrofalne zniszczenia. Długość lawiny około 3 km, objętość >100 000 m3

źródło:  TOPR

Sztucznie wywołana, bardzo duża lawina w Oseti

Lawina która zeszła w marcu 2012 we Francji, prosto na wyciąg narciarski

Na stronie internetowej TOPR można zimą przeczytać codzienny komunikat lawinowy dotyczący Tatr. Jeśli chcemy jeździć na nartach poza trasami, lub wychodzić w góry zimą, koniecznie powinniśmy przejść wcześniej 2-3 dniowy kurs lawinowy oraz wyposażyć się w niezbędny sprzęt lawinowy .

Więcej informacji tego typu w dziale  FREESKIING serwisu Na narty.sport.pl oraz na  www.lawinoweabc.pl . Informacje o kursach między innymi na stronach  www.kurslawinowy.pl (5 Stawów) i  kursylawinowe.pl (PSF)

Rozmowa o lawinach z naczelnikiem TOPR, Janem Krzysztofem

Wideo z połączonego komercyjnego kursu lawinowego i ćwiczeń TOPR w Dolinie Pięciu Stawów Polskich

tekst: Franek Przeradzki na podstawie materiałów TOPR

Na narty.sport.pl na Facebooku