Z lekkim odwodnieniem podczas jazdy rowerem miała do czynienia większość z nas. Najczęściej nie niesie ono ze sobą niebezpieczeństwa komplikacji, powikłań czy zagrożenia dla zdrowia. Jednak negatywnym efektem utraty zbyt dużych ilości wody jest większe przemęczenie i wolniejsza regeneracja organizmu. W takiej sytuacji, organizm dochodzi do siebie po mniej więcej 40 godzinach od momentu zakończenia wysiłku i rozpoczęcia dostarczania płynów.
Występują jednak sytuacje, kiedy ekstremalne warunki, upał, wysoka wilgotność, doprowadzają do bardzo niebezpiecznego odwodnienia i/lub udaru cieplnego u rowerzysty, które skutkować mogą poważnymi konsekwencjami. Podobnie jak podczas jazdy zimą występuje niebezpieczne zjawisko windchill (zimny wiatr powoduje obniżenie odczuwalnej temperatury w stosunku do wskazań termometru), tak w lecie odczuwalna przez nasz organizm temperatura ulega - pod wpływem większej wilgotności - znacznemu podniesieniu.
Zamieszczona obok tabelka opracowana przez amerykański National Oceanic and Atmospheric Administration pokazuje, jak zwiększona wilgotność podnosi realnie odczuwalną przez nasz organizm temperaturę. Temperatury zostały podane w stopniach Fahrenheita. Aby przeliczyć je na stopnie Celsjusza należy dokonać przeliczenia wg wzoru C= (F-32)*0.5555
Dzięki opracowaniu NOAA łatwo dostrzec, że przy temperaturze 37 C (a zatem przekraczającej temp. ludzkiego ciała) i wilgotności 70 proc , temperatura odczuwalna dla naszego organizmu wynosi ponad 50 C!
Oto kilka objawów, które mogą się nam przytrafić podczas intensywnej jazdy przy wysokich temperaturach, a których nie wolno lekceważyć:
Skurcze wynikające z przegrzania Wysiłek w upale może prowadzić do skurczów mięśni, szczególnie nóg, co wiąże się z zaburzeniem równowagi poziomu soli w organizmie. Należy stopniowo przyzwyczajać organizm do wyższych temperatur i nie przemęczać się nadmiernymi obciążeniami. Odwodnienie może powodować również duże osłabienie, włącznie z omdleniem.
Wyczerpanie upałem Utrata płynów i soli w wyniku przyspieszonego procesu pocenia się, nieodpowiednie tempo uzupełniania ich ubytku w organizmie może prowadzić do dużego osłabienia i zawrotów głowy. Istnieje niebezpieczeństwo wzrostu temperatury ciała do 38.5C. W przypadku osób w podeszłym wieku, może to powodować niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia. Tego typu wyczerpanie może być skutkiem zarówno jednorazowego mocnego odwodnienia, jak i kilkudniowego eksploatowania organizmu w dużych upałach. Najprostszą metodą zwalczenia objawów jest picie dużych ilości wody i nie zażywanie żadnych tabletek z solami bez uprzednich konsultacji z lekarzem.
Udar cieplny W ekstremalnych sytuacjach upał może zupełnie upośledzić działanie funkcji chłodzących organizmu. Organizm staje się wówczas bezradny, nie jest w stanie bronić się przed przegrzewaniem. Temperatura ciała może osiągnąć 40 C, a objawami udaru cieplnego są utrata świadomości lub specyficzny letarg. Jest to stan bardzo niebezpieczny, może spowodować poważne powikłania zdrowotne, włącznie ze śmiercią. Szczególnie duże zagrożenie wystąpienia udaru cieplnego występuje w klimatach pustynnych (Afryka Płn., Utah). Serce wraz z całym organizmem w ekstremalnych warunkach (temp. >38C) poddawane jest bardzo dużym obciążeniom, dlatego ważne jest kontrolowanie wysiłku - wymagana jest znajomość swojego organizmu, swoich możliwości oraz duże doświadczenie.
Podczas wypraw w gorące strefy klimatyczne podstawową rzeczą staje się również aklimatyzacja do lokalnych warunków pogodowych. Warto pozwolić organizmowi na "przestawienie się" i nie podejmować od razu po przybyciu na miejsce dużego wysiłku. Lekka, krótka przejażdżka aklimatyzacyjna, z odpowiednią dbałością o uzupełnianie płynów, pomaga organizmowi w oswojeniu się z temperaturami i wilgotnością.
Jak radzić sobie z ekstremalnymi upałami?
Przede wszystkim należy dbać o odpowiednie nawadnianie organizmu (szczególnie przed wyjazdem wypić większą ilość wody), pić nie tylko wodę, ale również elektrolity, dostarczać organizmowi cukry, zaopatrzyć się w odpowiednią ilość wody lub tak zaplanować trasę, aby można było ją uzupełniać. Bardzo ważne jest stosowanie kremów z filtrem UV (blokery) oraz chronienie głowy przed słońcem. W krajach, gdzie panują ekstremalne upały należy wyjeżdżać w trasy o świcie lub po południu, omijając największy żar. Pakując się na wyprawę ważne jest by zabrać przewiewną odzież w jaśniejszych kolorach (w ekstremalnych warunkach można ją zmoczyć i założyć na siebie - dobrze obniża temperaturę ciała). Nigdy nie powinniśmy jeździć solo, a o planach wyprawy zawsze informować znajomych lub recepcje hotelu/
Jak radzić sobie w trudnych sytuacjach?
Skurcze wynikające z przegrzania Silne skurcze mięśni - pleców, żołądka, rąk, nóg, związane są ze stratą soli i wody w okresie nadmiernego pocenia się.
Pomoc: Przeniesienie osoby poszkodowanej do cienia, w chłodniejsze miejsce, podawanie co 15 minut około szklanki napoju. Wezwanie pomocy medycznej w celu przeprowadzenia dokładnych badań
Wyczerpanie upałem Silne pocenie się, nudności, bóle głowy, bladość na twarzy, osłabienie, przyspieszony puls, wymioty, możliwość wystąpienia gorączki spowodowanej zbyt powolnym wypacaniem wody przez organizm, przez co osłabiona zostaje zdolność organizmu do chłodzenia ciała.
Pomoc: Przeniesienie osoby poszkodowanej w chłodniejsze miejsce, ułożenie jej na ziemi z lekko podniesionymi nogami, chłodzenie ciała mokrymi ręcznikami, pojenie co 15 minut poszkodowanej osoby szklanką wody. Wezwanie fachowej pomocy medycznej.
Udar cieplny Podwyższona temperatura ciała, czerwona i wysuszona skóra, przyspieszony ponad normę oddech i puls, bóle głowy, nudności, wymioty, biegunka czynnościowa, zatracanie świadomości
Pomoc: Działać należy szybko, gdyż istnieje bezpośrednie zagrożenie życia. Jeśli w krytycznej sytuacji jest osoba trzecia, niech zajmie się wezwaniem służb medycznych. Osobę poszkodowaną należy natychmiast przenieść do chłodnego miejsca, w miarę możliwości zanurzyć w chłodnej wodzie lub robić okłady z mokrych ręczników, nie podawać płynów, obserwować poszkodowanego do momentu przybycia służb medycznych.
Źródło: Rower.com
