Powiedzmy to sobie wprost - kolej nie jest przesadnie przyjazna rowerzystom. Jeszcze niedawno samo pojawienie się z rowerem na dworcu kolejowym mogło się zakończyć mandatem .
Większość dworców i przystanków kolejowych bardziej straszy cyklistów niż zachęca do podróży koleją. Normą są stojaki typu wyrwikółka. W wielu miejscach w ogóle nie ma stojaków, a rowery trzeba przypinać do płotów, słupków, latarni i innych elementów krajobrazu .
Kolej się zmienia. Powoli
Widać jednak powolne, lecz idące w dobrym kierunku zmiany. Pierwszą był prawdopodobnie rowerowy parking na stacji w Dęblinie . Wyposażony był w znienawidzone przez cyklistów stojaki mogące uszkodzić koło roweru, ułatwiające kradzież i nie pozwalające przypiąć roweru za ramę. Tym niemniej stanowił pewien symbol zmian na kolei i zauważania przez nią rowerów. Także samorządy zaczęły dostrzegać konieczność budowy parkingów rowerowych przy stacjach kolejowych (dziś to właśnie samorządy są często podmiotami, które fundują parkingi).
Od czasu stacji w Dęblinie sporo się zmieniło. Dziś rowerowe stojaki lub całe parkingi rowerowe znajdziemy przy stacji Wrocław Główny, Łódź Kaliska, Warszawa Wschodnia, Skierniewice i wielu innych. Zaczynają pojawiać się także mniejszych stacyjkach i przystankach kolejowych. Trudno je wszystkie zliczyć.
Nie zawsze są to parkingi bezpłatne (niestety), czasem straszą na nich stojaki typu "wyrwikółka" , albo poprawne stojaki umieszczone w sposób niepoprawny , na przykład zbyt blisko siebie. Bywa, że stojaki umieszczone są w miejscach dla rowerzystów niewygodnych.
Wzorcowy parking rowerowy?
Gotowa stacja PKP Ursus Niedźwiadek Fot. Dariusz Borowicz / Agencja Wyborcza.pl
Kilka dni temu w Warszawie zakończyła się budowa stacji Ursus-Niedźwiadek. Stacja ta będzie ciekawym punktem na rowerowej mapie Polski, gdyż rowerowy parking znajdujący się na niej może być pod wieloma względami wzorcowy - przynajmniej w skali Polski.
Po, pierwsze parking na Ursusie-Niedźwiadku jest duży. Mieści aż sto rowerów, które ustawić można w porządnej jakości stojakach typu "odwrócone U", które umożliwiają zapięcie roweru za ramę i koło jednocześnie. Stojaki umieszczono pamiętając o wymiarach rowerów (także tych mniej typowych) i pozostawieniu przestrzeni koniecznej na dostanie się z rowerem do stojaka.
Po drugie, parking na stacji Ursus-Niedźwiadek jest w pełni zadaszony, co zabezpiecza rowery przed deszczem i śniegiem. Stojaki umieszczono tuż przy wejściach na perony, co także jest nie bez znaczenia dla cyklistów śpieszących się na pociąg.
Po trzecie, parking w Ursusie jest monitorowany. Jego dobre oświetlenie i lokalizacja zaraz przy wejściach na stację także sprzyja poprawie bezpieczeństwa rowerów, które będą na widoku osób udających się na stację lub z niej wychodzących.
Warto też dodać, że kolejne 24 zadaszone i monitorowane miejsca do parkowania roweru znajdziemy też na przydworcowym parkingu Parkuj i Jedź umieszczonym w sąsiedztwie tej stacji.
Jak jest w Europie?
Oczywiście parking w Ursusie nie jest żadnym ewenementem ani gigantem w skali Europy. Największe i najlepsze parkingi rowerowe znajdziemy oczywiście w Holandii . Oto kilka najciekawszych tego typu budowli.
1) Amsterdam Centraal
Piętrowy parking rowerowy przy stacji Amsterdam Centraal fot. Rafał Muszczynko
Amsterdam słynie ze swojego wielopoziomowego parkingu rowerowego, który mieści aż 7000 rowerów i dominuje w przydworcowym krajobrazie. Poszczególne poziomy parkingu są nachylone w taki sposób, że tworzą rampę umożliwiającą wjeżdżanie rowerami na kolejne kondygnacje budowli. Dla osób, które już zostawiły rower i chcą jak najszybciej dotrzeć pieszo do stacji, postawiono schody, które skracają drogę pomiędzy poziomami.
Lokalizacja parkingów rowerowych przy stacji Amsterdam Centraal fot. Rafał Muszczynko
fot. Rafał Muszczynko
Mimo tak spektakularnej wielkości parkingu przy stacji Amsterdam Centraal, nie rozwiązał od problemu parkowania pod dworcem. Zapotrzebowanie na miejsca postojowe jest tak duże, że na stojaki i parkingi przeznaczono wszystkie wolne zakamarki okolic dworca. To także nie wystarczyło - w tej chwili na kanałach w okolicy stacji cumuje na stałe kilka barek, które zapewniają niezbędną przestrzeń do parkowania kolejnych setek rowerów.
Wiele z parkingów przy stacji ma stojaki dwupoziomowe. Rowery parkujące powyżej 28 dni są uznawane za porzucone i usuwane z parkingów. Nawet to nie pomaga - znalezienie wolnego miejsca na rower przy tym dworcu wcale nie jest łatwe.
O wiele łatwiejsze jest za to wypożyczenie jednośladu. Przy stacji znajdują się aż trzy duże wypożyczalnie rowerów. W bezpośrednim sąsiedztwie jest też serwis.
2) Zutphen
Parking rowerowy przy dworcu w Zutphen fot. Rafał Muszczynko
fot. Rafał Muszczynko
Innym ciekawym przykładem jest liczące zaledwie 50 tysięcy mieszkańców miasto Zutphen, które zbudowano podziemny rowerowy parking na aż 5000 rowerów. Miasto prognozowało, że ten w pełni wykorzystywany będzie dopiero za wiele lat (zwłaszcza, że nie jest to jedyny parking rowerowy przy stacji). Prognozy się nie sprawdziły - obecnie problemem jest przepełnienie parkingu.
Parking jest oczywiście zadaszony, monitorowany i dozorowany. Wychodzi się z niego schodami bezpośrednio do hali dworcowej i przejścia na perony. Stojaki na parkingu są dwupoziomowe (na dole rowery parkują panie, na górę wkładają je mężczyźni), zostawiono też pewną ilość miejsc na rowery nietypowe i motorowery.
Parking rowerowy w Zutphen fot. Rafał Muszczynko
fot. Rafał Muszczynko
Przy parkingu znajduje się ogólnodostępny kompresor rowerowy, a także sklep i serwis rowerowy pozwalający zostawić rower do naprawy i odebrać go sprawnego wracając z pracy.
Parking rowerowy w Zutphen fot. Rafał Muszczynko
fot. Rafał Muszczynko
Ciekawym elementem parkingu jest zejście do niego od strony miasta. Z uwagi na przewidywane bardzo duże natężenia ruchu rowerów, nie zainstalowano tam wind, a z ruchomych platform zrezygnowano by zmniejszyć koszty. Rowerzyści sprowadzają więc rowery po specjalnych pochylniach, których kształt, kąt nachylenia i usytuowanie było wcześniej dokładnie badane w celu maksymalizacji przepustowości i wygody cyklistów.
3) Groningen
Ciekawy jest również parking rowerowy przy stacji w Groningen. Choć również znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie stacji i oferuje tysiące miejsc parkingowych na rowery, znany jest głównie ze swojej architektury - intrygującej, ale jednocześnie bardzo praktycznej i użytecznej.
Nad parkingiem powstała ciekawa przestrzeń publiczna.
Rafał Muszczynko
