Płaskostopie - najczęstsza wada u dzieci. Profilaktyka i diagnostyka

Obecność niektórych wad postawy u dziecka nie zawsze jest dla rodziców oczywista. Im wcześniej jednak zauważymy nawet drobne odchylenia od normy, tym lepiej. Piotr Żelazny, specjalista terapii wad postawy podpowiada, jak diagnozować problem, by rozpocząć leczenie.

Warto zaobserwować dziecko podczas jego swobodnych zabaw. Idealnym miejscem jest plaża lub inne miejsce, w którym pociecha porusza się bez butów i odzieży zakrywającej sylwetkę. Aparat ruchu bez żadnego skrępowania czasem sam wysyła sygnały. Potrzeba tylko umiejętnie spojrzeć na problem i pokierować sprawę dalej. W większości przypadków to rodzic zauważa problem jako pierwszy.

PRZECZYTAJ: Jak wychować dziecko na sportowo. 5 sposobów na motywację

Płaskostopie - czy moje dziecko ma z tym problem?

Stopy płaskie to obecnie najczęstsza wada kończyn dolnych u dzieci, która daje dużo powodów do niepokoju rodzicom w pierwszych latach życia dziecka. Podstawową metodą oceny stóp jest ocena wzrokowa i badanie na podoskopie. W niektórych przypadkach zaleca się również wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Stopę powinniśmy badać w fazie odciążenia i z obciążeniem własnej masy ciała w celu zróżnicowania stopnia występującej deformacji.

Każdy noworodek przychodzi na świat ze stopami płaskimi. Duża elastyczność tkanki łącznej przez pierwsze lata życia dziecka daje nam właśnie taki obraz. U większości dzieci prawidłowe wysklepienie stóp zaczyna być widoczne w pierwszej dekadzie życia, wraz ze wzrostem i rozwojem. Kształtowanie się stóp człowieka to proces w którym dużą rolę odgrywa stymulacja układu mięśniowego i kostno-szkieletowego. Takie bodźcowanie uzyskujemy poprzez kontakt stopy  z podłożem. Ważne jest zatem, aby stopa w okresie rozwojowym miała możliwość chodzenia po różnej powierzchni. Dzięki temu wpływamy również na poprawę równowagi, kształtujemy funkcję prawidłowego chodu, stymulujemy układ nerwowo-mięśniowy, a przy odrobinie fantazji możemy wykorzystać to jako formę ćwiczeń podczas zabawy z dzieckiem.

PRZECZYTAJ: Rodzicu, daj się dziecku spocić

Najważniejsza - diagnoza!

Skąd wiadomo czy stopy dziecka są ukształtowane prawidłowo? W procesie kształtowania się stopy i kolan występuje okres zwany fizjologią. Mamy tu do czynienia z fizjologicznie płasko-koślawą stopą czy fizjologicznie koślawymi lub szpotawymi kolanami. Wszystko zależy od okresu rozwojowego. Istotnym czynnikiem, który może nam pomóc przewidzieć problem ze stopami jest występowanie pewnych deformacji stóp i zaburzeń chodu wśród najbliższych ( u dziadków, rodziców czy starszego rodzeństwa). Jeśli zauważamy, że dziecko regularnie skarży się na ból łydek, kolan, bioder, często upada podczas biegania, mocno przywodzi stopy do środka podczas chodzenia czy występuje pogłębianie się koślawości kolan, powinniśmy to skonsultować.  W przypadku stóp dziecka nawet nieduże zaburzenia równowagi mięśniowej i aparatu więzadłowego mogą powodować duże zaburzenia funkcji i wpływać na estetykę chodu. Otyłość spowalnia poprawę wydolności chodu, a wydłuża procesy leczenia.  W takich przypadkach bez odpowiedniego postępowania możemy doprowadzić do dużych zaburzeń chodu, przeciążeń, i przyspieszyć rozwój zmian zwyrodnieniowych, nie tylko kolan i stóp.

Często u dzieci dochodzi do podwichnięcia stawów skokowych. Dzieje się tak na skutek nadmiernie zwiększonej wiotkości aparatu więzadłowego. Wówczas podczas chodu kostki wewnętrzne "chodzą" prawie po podłożu. Powoduje to opadanie łuku podłużnego, zaburzenia chodu i płaskostopie czynnościowe, co dotyka zwykle dziewczynki. Problem nasilenia bywa różny i potrafi zmieniać się z wiekiem. Może powodować asymetryczne spłaszczenia stóp, co może być przyczyną skrócenia całej kończyny dolnej, złego ustawienia miednicy i wtórnie powodować skoliozę.  Zatem wiele przypadków potrzebuje fachowego i wielopłaszczyznowego spojrzenia na problem.

PRZECZYTAJ: 10 mitów o sporcie dziecięcym

Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości a nasza wiedza nam nie wystarcza, zawsze możemy udać się do specjalisty. Pamiętajmy, że zarówno profilaktyka i kształtowanie zachowań prozdrowotnych wśród dzieci oraz wspólna edukacja dzieci i rodziców w zakresie prawidłowych wzorców postawy są istotnym elementem w procesie wykrywania i leczenia wad postawy.Tylko stan balansu mięśniowego w parze z dojrzałością układu nerwowego jest w stanie zapewnić nam utrzymanie zdrowej i ładnej sylwetki.

Piotr Żelazny - fizjoterapeuta w Specjalistycznym Ośrodku Terapii Skolioz i Wad Postawy ortho-medica.pl .

boso mama, boso tata i motylek boso lata.

Okazuje się, że w okresie letnim bardziej zwracamy uwagę na sylwetkę, sposób poruszania się i pewne zachowania dziecka, które mogą niepokoić rodziców. To dobry czas kiedy odpoczywając na piasku możemy przyjrzeć się i porównać  jak nasze dziecko "prezentuje" się wśród innych dzieci.

Mamy ku temu świetne warunki, ponieważ częściej widzimy bawiące się, biegające dzieci w stroju kąpielowym bez wielkich plecaków, bose stopy bez ciężkich butów.  Aparat ruchu bez żadnego skrępowania czasem sam wysyła sygnały. Potrzeba tylko umiejętnie spojrzeć na problem i pokierować sprawę dalej. W większości przypadków to rodzic zauważa problem jako pierwszy.

Stopy płaskie to obecnie najczęstsza wada kończyn dolnych u dzieci, która daje dużo powodów do niepokoju rodzicom w pierwszych latach życia dziecka.

Podstawową metodą oceny stóp jest ocena wzrokowa i badanie na podoskopie. W niektórych przypadkach zaleca się również wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Stopę powinniśmy badać w fazie odciążenia i z obciążeniem własnej masy ciała w celu zróżnicowania stopnia występującej deformacji.

Każdy noworodek przychodzi na świat ze stopami płaskimi. Duża elastyczność tkanki łącznej przez pierwsze lata życia dziecka daje nam właśnie taki obraz. U większości dzieci prawidłowe wysklepienie stóp zaczyna być widoczne w pierwszej dekadzie życia, wraz ze wzrostem i rozwojem.

Kształtowanie się stóp człowieka to proces w którym dużą rolę odgrywa stymulacja układu mięśniowego i kostno-szkieletowego.   Takie bodźcowanie uzyskujemy poprzez kontakt stopy  z podłożem. Ważne jest aby stopa w okresie rozwojowym miała możliwość chodzenia po różnej powierzchni. Dzięki temu wpływamy również na poprawę równowagi, kształtujemy funkcję prawidłowego chodu, stymulujemy układ nerowo-mięśniowy, a przy odrobinie fantazji możemy wykorzystać to jako formę ćwiczeń podczas zabawy z dzieckiem.

Skąd wiadomo czy stopy dziecka są ukształtowane prawidłowo?

W procesie kształtowania się stopy i kolan występuje okres zwany fizjologią. Mamy tu do czynienia z fizjologicznie płasko-koślawą stopą czy fizjologicznie koślawymi lub szpotawymi kolanami. Wszystko zależy od okresu rozwojowego. Istotnym czynnikiem, który może nam pomóc przewidzieć problem ze stopami jest występowanie pewnych deformacji stóp i zaburzeń chodu wśród najbliższych ( u dziadków, rodziców czy starszego rodzeństwa). Jeśli zbyt często zauważamy, że dziecko skarży się na ból łydek, kolan, bioder, często upada podczas biegania, mocno przywodzi stopy do środka podczas chodzenia czy pogłębianie się koślawości kolan powinniśmy to skonsultować.  W przypadku stóp dziecka nawet nieduże zaburzenia równowagi mięśniowej i aparatu więzadłowego mogą powodować duże zaburzenia funkcji i wpływać na estetykę chodu. Otyłość spowalnia poprawę wydolności chodu, a wydłuża procesy leczenia.  W takich przypadkach bez odpowiedniego postępowania możemy doprowadzić do dużych zaburzeń chodu, przeciążeń, i przyspieszyć rozwój zmian zwyrodnieniowych, nie tylko kolan i stóp. Często u dzieci dochodzi do podwichnięcia stawów skokowych. Dzieje się tak na skutek nadmiernie zwiększonej wiotkości aparatu więzadłowego. Wówczas podczas chodu kostki wewnętrzne "chodzą" prawie po podłożu. Powoduje to opadanie łuku podłużnego, zaburzenia chodu i płaskostopie czynnościowe. Problem ten w większości dotyczy dziewczynek. Problem nasilenia może być różny i zmieniać się z wiekiem. Może powodować asymetryczne spłaszczenia stóp, co może być przyczyną skrócenia całej kończyny dolnej, złego ustawienia miednicy i wtórnie powodować skoliozę.  Zatem wiele przypadków potrzebuje fachowego i wielopłaszczyznowego spojrzenia na problem. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości a nasza wiedza nam nie wystarcza, zawsze możemy udać się do specjalisty.

Pamiętajmy, że zarówno profilaktyka i kształtowanie zachowań prozdrowotnych wśród dzieci oraz wspólna edukacja dzieci i rodziców w zakresie prawidłowych wzorców postawy są istotnym elementem w procesie wykrywania i leczenia wad postawy.

Tylko stan balansu mięśniowego w parze z dojrzałością układu nerwowego jest w stanie zapewnić nam utrzymanie zdrowej i ładnej sylwetki.

Copyright © Agora SA