Czym jest skręcenie stawu skokowego?
Do skręcenia stawu skokowego dochodzi najczyściej w czasie biegania , skakania, kiedy stopa zostaje źle ustawiona względem podłoża i dochodzi do nadmiernego odwrócenia (inwersji). W tym przypadku uszkodzone zostają więzadła od strony bocznej, a także torebka stawowa.
Innym częstym mechanizmem uszkodzeń stawu skokowego są urazy mechaniczne np. podczas grania w piłkę , kiedy zawodnik zostaje kopnięty w część boczną kostki i dochodzi do uszkodzenia części przyśrodkowej aparatu więzadłowo-torebkowego.
Jakie są najczęstsze przyczyny skręcenia?
Przyczyna kontuzji jest przeważnie wieloczynnikowa, mogą na nią wpływać: źle przeprowadzona rozgrzewka, nadmierne zmęczenie bądź uwarunkowania biomechaniczne, takie jak zwiększone lub obniżone napięcia mięśniowe czy zaburzona koordynacja nerwowo-mięśniowa, co często się zdarza, ponieważ dziecko szybko rośnie i nie zawsze układ nerwowy rozwija się równomiernie z układem mięśniowym.
Czy możemy zapobiegać kontuzji?
Oczywiście. Zapobiegać jest zawsze lepiej niż leczyć. W dużym stopniu można zmniejszyć ryzyko kontuzji przez:
Ćwiczenia propriorecepcji czyli czucia głębokiego (ćwiczenia równoważne, na dyskach sensorycznych, mini trampolinach),
Ćwiczenia koordynacji (drabinka koordynacyjna, mini płotki) powinny być podstawowym elementem treningu u dzieci
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne
Prawidłowa rozgrzewka,
Rozsądny trening dostosowany do poziomu ćwiczących,
Odpowiednie obuwie
Są to elementy, które w znaczmy stopniu zmniejszają ryzyko kontuzji ale 100% ich nie wyeliminują
Co robić, jeśli skręcenie już wystąpiło. Czy powinniśmy z dzieckiem skierować się do lekarza, czy może wystarczą domowe sposoby lecznicze?
Każdy najdrobniejszy uraz powinien być zdiagnozowany przez lekarza specjalistę. W wyniku urazu dochodzi do naderwania torebki stawowej, więzadeł, powstaje obrzęk i często krwiak wymaga fachowego leczenia. Nie wystarczą wtedy domowe sposoby jak okłady z kapusty.
Natomiast bezpośrednio po urazie trzeba kostkę obłożyć lodem i położyć się na plecach z noga uniesioną do góry, żeby zapobiegać nadmiernemu obrzękowi, który może spowolnić proces leczenia.
Jak zwykle wygląda rehabilitacja?
W zależności od rozległości urazu stosujemy odpowiednie leczenie. Lekkie naciągniecie torebki stawowej, więzadeł, wymaga założenie buta stabilizującego na 10-14 dni. Skręcenie II lub III stopnia, unieruchomienie(longeta) na okres 3. tygodni (II stopień) lub 4-6 tygodni (III stopień). Leczenie można wspomagać już od pierwszej doby po urazie odpowiednimi zabiegami fizykalnymi, takimi jak: laser, pole magnetyczny czy krioterapia, które w znacznym stopniu przyczynią się do przyspieszenia procesu gojenia. Po okresie unieruchomienia konieczne są ćwiczenia, które przewrócą prawidłową ruchomość w stawie skokowym, napięcie mięśniowe oraz przygotują do powrotu do pełnej aktywności sportowej. Ćwiczenia pod okiem fizjoterapeuty są kluczowe, żeby staw odzyskał pełną funkcję i żeby nie doszło do nawykowego skręcenia stawu skokowego co się często zdarza po źle przeprowadzonej rehabilitacji lub jej braku.
Paweł Szczygieł - fizjoterapeuta, Fizjokinetik , CrossFit MGW
