Wiele organizacji sportowych sprzeciwiło się agresji Władimira Putina na Ukrainę i nałożyło sankcję na rosyjskich sportowców. Tak postąpiła również Międzynarodowa Federacja Szachowa (FIDE) i zakazała zawodnikom z państwa najeźdźcy występów pod własną flagą. W praktyce mogli oni nadal brać udział w turniejach, co uznano za kompromitację organizacji. Mimo to wielu rosyjskich szachistów zaczęło odwracać się od własnego kraju, w tym Aleksandra Kosteniuk, mistrzyni świata w latach 2008-2010.
2 stycznia 2023 roku Szwajcarska Federacja Szachowa poinformowała, że Kosteniuk zdecydowała się na grę pod flagą ich organizacji. Rosjanka miała taką możliwość dzięki podwójnemu obywatelstwu. W wieku 18 lat wyszła za mąż za Diego Carcesa, obywatela Szwajcarii. I choć kilka lat później rozwiodła się z mężczyzną, to obywatelstwo po mężu pozostało, i jak się okazuje, teraz może je wykorzystać.
Przyjęcie Kosteniuk do kobiecej reprezentacji Szwajcarii ma nastąpić dopiero 1 stycznia 2024 roku. Jak piszą dziennikarze sport-express.ru, data ta nie jest przypadkowa. Szachistka mogłaby zmienić barwy już w tym roku, ale wówczas Szwajcarzy musieliby zapłacić Rosyjskiej Federacji Szachowej (FSRR) 10 tysięcy dolarów.
Jak twierdzi FSRR, Kosteniuk nadal nie poinformowała ich o zmianie barw. - Nie, jak dotąd nie otrzymaliśmy oficjalnego powiadomienia od naszej zawodniczki. Widzieliśmy jedynie informacje przekazane przez FIDE - mówi jeden z działaczy FSRR.
Rosyjskie media zwracają uwagę, że jeszcze jesienią 2021 roku Kosteniuk deklarowała chęć gry dla ojczyzny, mimo konieczności rywalizacji pod neutralną flagą na Olimpiadzie Szachowej. - Mam możliwość gry dla swojego kraju i nie ma dla mnie znaczenia, pod jaką banderą to zrobię. Rozumiem, że ludzie mają wielki szacunek dla flag czy hymnów. Ale dla mnie to wszystko jedynie rzeczy materialne. Rozumiem, że gram dla Rosji - podkreślała.
Więcej treści sportowych na stronie głównej Gazeta.pl.
Jednak po wybuchu wojny w Ukrainie zmieniła nastawienie. Potępiła działania zbrojne Putina i przeprowadziła się do Francji. - Są w Rosji takie osoby, które non stop powtarzają, że "ten kraj nikogo nie zaatakował". Kiedyś wierzyłam w te słowa, ale to niestety nieprawda - podkreślała.
Kosteniuk nie jest jedyną szachistką, która zdecydowała się na wyjazd z Rosji i grę dla innych państw. Podobnie postąpili m.in.: arcymistrz Siergiej Romanow, który gra pod norweską flagą czy Aleksandra Malcewska, która gra pod polską flagą.
Aleksandra Kosteniuk to arcymistrzyni szachowa. Obecnie zajmuje 9. miejsce w światowym rankingu FIDE. Na najwyższej lokacie była w 2014 roku. Wówczas zajmowała 7.pozycję i była numerem 1. wśród rosyjskich szachistek. Trzykrotnie zwyciężała w Światowej Olimpiadzie Szachowej (2010, 2012, 2014), a także triumfowała w mistrzostwach świata kobiet w szachach szybkich w 2021 roku.