Tłumaczymy, czym smarują bokserów przed walką. Muhammad Ali: Płoną mi oczy

Czym smarują bokserów, a także innych zawodników sztuk walki, takich jak MMA, Kickboxing czy Muay Thai? Informacja ta nie jest żadną tajemnicą - twarze pięściarzy smarowane są wazeliną, która pomaga odpowiednio natłuścić skórę zawodników, dzięki czemu uderzenia ześlizgują się z newralgicznych miejsc, takich jak nos czy podbródek. Wazelina jest też mieszana przez cutmana ze środkami, które dają jej dodatkowe właściwości.

Dlaczego bokserzy używają wazeliny przed walką?

Wazelina jest nakładana zarówno przed walką, jak i w trakcie przerw między rundami. Jeśli substancja ta nie jest używana na całą twarz, to cutman nakłada ją przynajmniej na nos, usta, żuchwę, kości policzkowe i w okolicach brwi. W boksie dozwolone jest też smarowanie wazeliną ramion zawodników. W przypadku MMA i UFC wazelina jest dozwolona tylko na twarzy - wszystko za sprawą tzw. "grease-gate", gdy BJ Penn oskarżył Georgesa St. Pierre'a o używanie wazeliny na ciele, przez co mógł łatwo wymknąć się z chwytu.

Przed walką bokser lub cutman - osoba odpowiedzialna za zapobieganie i opatrywanie urazów podczas przerw między rundami, nakładają na twarz zawodnika wazelinę. Jej nałożenie ma przede wszystkim minimalizować skutki uderzenia w twarz poprzez amortyzację i ześlizgiwanie się rękawic po kontakcie z natłuszczoną skórą.

Przeczytaj więcej o sporcie na stronie głównej Gazeta.pl.

Wazelina zmniejsza więc tarcie, do którego dochodzi w kontakcie rękawicy z twarzą, minimalizując ryzyko uszkodzenia skóry - przy niedostatecznym natłuszczeniu skóra zawodników może pękać tak, jakby została przecięta ostrym narzędziem. Pojawienie się krwi na twarzy zawodnika, zwłaszcza w dużych ilościach, jest powodem dla sędziego do przerwania walki - to z kolei liczy się jako przegrana dla zawodnika z urazem.

Wazelina zmieszana z innymi środkami (zaakceptowanymi i sprawdzonymi przez federacje bokserskie) może być też nakładana na otwarte rany i spowalniać krwawienie. Wazelina dodatkowo chroni uszkodzony obszar przed kolejnymi podrażnieniami oraz zmniejsza ryzyko pojawiania się blizn. Ważne jest jednak to, by krwawiąca rana została wcześniej zdezynfekowana przez cutmana - inaczej wazelina może zatrzymać bakterie, a te pozostawione w ranie, mogą prowadzić do infekcji. Wodoodporność wazeliny jest zaletą w przypadku ran, ponieważ lepiej izoluje ranę przed czynnikami zewnętrznymi. Z drugiej strony powoduje to, że pot nieco bardziej spływa po twarzy zawodnika.

Walka między Sonnym Listonem i Muhammadem Alim doprowadziła do zakazania roztworu Mosela w boksie

Wazelina i środki stosowane do jej użycia są kontrolowane przez specjalne komisje zwłaszcza po walce z 1964 roku między Sonnym Listonem i Muhammadem Alim (znanym wówczas jako Cassius Clay). W przerwie Ali powiedział swojemu cutmanowi, że "płoną mu oczy". Cutman włożył opuszek palca do oka Aliego, a następnie dotknął swojego oka, które również zaczęło go piec.

Jak się okazało, winne było użycie roztworu Mosela - środka przeznaczonego do zatrzymania krwawienia na salach operacyjnych w szpitalach, którego użytek dozwolony jest jedynie przez licencjonowanych praktyków medycznych - a do takich nie należą cutmani. Niektórzy twierdzili, że Liston kazał nałożyć cutmanowi tę substancję na rękawice by celowo oślepić przeciwnika. W taką wersję nie wierzył nawet trener Aliego, Angelo Dundee. - To były bzdury. Po prostu użyli roztworu, który był legalny, chociaż teraz jest zakazany. Cutman wcierał roztwór Monsela Sonny’emu też w ramiona, skąd mógł dostać się do oczu Aliego - mówił Dundee. 

Sytuacja ta nie przeszkodziła 22-letniemu Aliemu w tym, by wygrać pierwszą walkę, a także następną w 1965 roku (poprzez nokaut w pierwszej rundzie) i sięgnąć po swoje pierwsze mistrzostwo świata. Ta druga walka wywołała też spore kontrowersje - cios, który powalił Listona, nie został bowiem zauważony ani przez widzów, ani przez sędziego. Więcej na temat tego spotkania można przeczytać w artykule Michała Kiedrowskiego "Cios widmo zwalił Niedźwiedzia. 'Wstawaj i walcz, frajerze'. Kibice zaczęli krzyczeć: fix, fix, fix".