Kibice widzą to od dawna, a trenerzy i skoczkowie problem zgłaszali już w 2010 roku, gdy wprowadzano system rekompensat za warunki atmosferyczne. Chyba nikt nie ma wątpliwości, że sędziowie w skokach narciarskich styl oceniają przez pryzmat odległości osiągniętej przez zawodnika. Im dalej poleciał dany skoczek, tym większe ma szansę na świetne oceny. Okazuje się jednak, że sędziowie w swoich kabinach nie mają podglądu na warunki atmosferyczne, dlatego oceniają skoki tylko przez pryzmat tego, co widzą na skoczni, a to może być bardzo mylące. I mylące było też w Innsbrucku.
FIS wprowadzi zmiany w ocenach za styl?
Niedzielny konkurs w Innsbrucku był najlepszym przykładem na tzw. podwójne karanie. W drugiej serii Kubacki i Lindvik trafili na zdecydowanie najgorsze warunki dla całej czołówki. System rekompensat dodał im 7,3 pkt, a do objęcia prowadzenia Kubacki potrzebował tylko 120,5 metra. Tyle też osiągnął.
Mimo dobrego telemarku Polak mógł liczyć na przeciętne noty - 18.0, 18.0, 18.0, 18.0 i 17.5 (w sumie liczyło się 3x18 pkt, czyli 54 pkt za styl). Tyle samo dostał też Lindvik za 120,5 metra. Warto jednak zauważyć, że zarówno Daniel Andre Tande, jak i Stefan Kraft czy Stephan Leyhe skakali przy dużo bardziej sprzyjającym wietrze i polecieli kolejno 131, 127,5 i 125 metrów, a od sędziów dostali już 55,5 pkt za styl! Analogicznie było w pierwszej serii, gdy na odległości i stylu zyskiwali Kubacki z Lindvikiem.
- Gdy FIS wprowadzał przeliczniki, to zawodnicy i trenerzy od razu to zauważyli. Zdecydowanie lepiej jest skoczyć z dobrymi warunkami, bo wtedy zyska się nad rywalami dwa-trzy punkty za styl. Pamiętam, że na samym początku było zalecenie, żeby sędziowie nie punktowali odległości, tylko sam styl. Pokazywano wtedy prosty przykład. Noriaki Kasai skoczył około 100 metrów, ale zrobił to w idealnym stylu. Był nienaganny lot i idealne lądowanie. Co stoi na przeszkodzie, żeby dostał notę 19 lub 19,5? Sędziowie stwierdzili, że tak nie może być, bo ten lot nie robi wrażenia. Myślę, że to by była pozytywna zmiana, to w końcu są noty za styl, a nie za odległość. Wiemy jednak, że jeśli jakiś zawodnik skoczy 140 metrów, ale będzie miał zachwiane lądowanie to z reguły i tak dostanie - tłumaczy nam Maciej Kot.
Furtką dla sędziów jest zawarte w przepisach sformułowanie o tzw. aerodynamicznej pozycji w locie, która pozwala na bardzo dalekie skoki. A według niej im bardziej aerodynamiczna sylwetka, tym dłuższy lot. I to właśnie ten nieostry przepis jest przyczyną ocenienia skoków przez pryzmat odległości. Nieostry, bo choć czasem zdarza się, że np. Robert Johansson przekracza HS mimo rąk, które chaotycznie pracują mu w czasie lotu, to odległość i tak oznacza, że osiągnął odpowiednią pozycję aerodynamiczną, bo faktycznie poleciał daleko. Ale przy jego notach pojawiają się oceny po 19 czy nawet 19,5 pkt.
Podwójne karanie przy słabych warunkach
Skokowa matematyka jest bardzo prosta. Na przykładowej skoczni K-125 zawodnik skaczący 135 przy 1 m/s w plecy dostaje 78 punktów za odległość + ok. 12 pkt rekompensaty za wiatr (w zależności od skoczni), co równa się przykładowym 90 pkt. Ten zawodnik ma jednak mniejsze szanse na noty po 19 czy 19,5 pkt niż skoczek, który poleciał 141 metrów przy zerowym wietrze, czyli w dużo łatwiejszych warunkach. Taki skoczek dostaje wówczas 88,8 pkt za odległość i zero za wiatr. W sumie ma mniej punktów niż ten, który skoczył w trudnych warunkach, ale przy niezłym lądowaniu pomogą mu sędziowie, którzy przyznają średnio 1,5/3 pkt lepszą notę za styl, mimo że tak naprawdę wzięto pod uwagę odległość osiągniętą dzięki warunkom atmosferycznym.
- To jest często dyskutowane na seminariach w FIS-ie. To problem, bo sędzia nie widzi wiatru, nie jest też informowany o zmianie belki. Sędziowie często biorą pod uwagę dynamikę skoku. Jeśli jest długi lot, to skoczek leci w powietrzu prawię o sekundę dłużej. Skok krótszy jest bardziej "żyłowany". Wydaje się, że potrzeba by dużej burzy mózgu i szkoleń dla sędziów. Niestety, nawet piękny skok na 130 metrów nigdy nie dostanie dwudziestki - mówi Sport.pl Ryszard Guńka, polski sędzia międzynarodowy.
Trudno jednak jest się z tym zgodzić. W przepisach faktycznie wzięto pod uwagę "pozycję aerodynamiczną", która pozwala dalej lecieć, ale wydaje się, że wiatr też powinien być brany pod uwagę. Bo jeśli zawodnikowi wiał "huragan w plecy", to dlaczego trzeba go podwójnie karać - także ocenami za styl, choć przecież nie mógł nic więcej zrobić.
Niestety, Kubacki czy Lindvik w tej sytuacji nie mieli szans na lepsze noty, bo polecieli za krótko, a sędziowie nie mogli wziąć pod uwagę wiatru, bo po prostu nie mają na niego poglądu! I choć rekompensata punktowa dołożyła obu zawodnikom po około cztery metry, to i tak dla sędziów skoczyli po prostu krócej, więc noty też były odpowiednio słabsze.
Wiosną wielka zmiana w skokach narciarskich
Według naszych informacji FIS coraz poważniej zastanawia się nad wprowadzeniem ewentualnych zmian i bardzo możliwe, że pierwsze decyzję będą zapadać na wiosnę, gdy we władzach skoków narciarskich dojdzie do wymiany pokoleniowej. Nowym dyrektorem skoków zostanie Włoch Sandro Pertile i zastąpi na tym stanowisku Waltera Hofera. Ze skoków odejdzie także Sepp Gratzer, który jest odpowiedzialny za sprawdzanie sprzętu. W Innsbrucku usłyszeliśmy, że wiosną FIS czeka naprawdę wytężona praca, a cały czas dyskutowane są także pomysły zmian. - Nic na ten temat jeszcze nie słyszałem, ale to prawda, że lepiej skoczyć dalej z ujemnymi punktami za wiatr, bo sędziowie bardziej przychylnie patrzą na styl - dodał Adam Małysz.
Wydaje się, że prostym rozwiązaniem byłoby ustawienie monitorów Swiss Timing w kabinach sędziowskich, by każdy bez problemu widział, w jakich warunkach skaczą zawodnicy, a jeśli system rekompensat faktycznie doda lub odejmie określoną liczbę punktów, sędziowie mogą sobie to przełożyć na realne metry i wtedy dokonać realnej oceny skoku. Inną opcją są jaśniej określone reguły oceniania i dokładniejsze rozliczanie sędziów z wystawianych ocen, bo te czasem naprawdę bywają kuriozalne.
